پديد آورندگان :
تقديسي حيدريان، زهره دانشگاه فردوسي مشهد - گروه علوم خاك , خراساني، رضا دانشگاه فردوسي مشهد - گروه علوم خاك , حجت امامي، حجت دانشگاه فردوسي مشهد - گروه علوم خاك
كليدواژه :
پايداري ساختمان , تخلخل , رس قابل پراكنش در آب , زئوليت , كود گاوي
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: براي مديريت بهينه منابع آب و خاك توجه به ويژگي‌هاي فيزيكي خاك به خصوص ساختمان خاك ضروري است. ويژگي‌هاي فيزيكي خاك با اضافه كردن مواد آلي و معدني بهبود مي‌يابد. اضافه كردن برخي مواد آلي همواره باعث افزايش كارايي جذب عناصر و بهبود خصوصيات فيزيكي خاك مي‌شود اما اثر برخي از مواد معدني نظير زئوليت علي رغم تأثير مثبت بر خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك مي‌تواند تأثير منفي نيز داشته باشد كه احتياج به تحقيق بيشتري دارد. بنابراين، اين تحقيق با هدف تأثير كاربرد زئوليت و كود گاوي بر برخي پارامترهاي فيزيكي خاك انجام شد. مواد و روش‌ها: به منظور بررسي تأثير زئوليت و كود گاوي بر برخي پارامترهاي فيزيكي در خاك زير كشت گياه ذرت آزمايش گلداني به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار در گلخانه پژوهشي در شرايط كنترل شده انجام شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل زئوليت طبيعي در سه سطح (صفر، 6، 12 درصد وزني) و كود گاوي پوسيده در سه سطح ( صفر، 0/5، 1 درصد وزني يا صفر، 20، 40 تن هكتار) بودند. خاك آزمايشي از عمق 30-0 سانتي‌متري نمونه‌برداري شد. ويژگي‌هاي اوليه خاك، كود گاوي و زئوليت طبق روش‌هاي استاندارد اندازه گيري شد. خاك هر گلدان با تيمارهاي آزمايشي با نسبت‌هاي معين مخلوط و بذر ذرت در آن كاشته شد. مراقبت روزانه و آبياري كليه گلدان‌ها با آب مقطر در حد ظرفيت زراعي براساس روش وزني تا قبل از گلدهي گياه ذرت به مدت 75 روز انجام گرفت. در پايان دوره رشدي گياه از طوقه جدا و خاك هرگلدان هوا خشك شد. پارامترهاي فيزيكي شامل جرم مخصوص ظاهري، درصد رطوبت اشباع، رس قابل پراكنش در آب و ميانگين وزني قطر خاكدانه‌ها براساس روش‌هاي استاندارد اندازه‌گيري شدند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه افزايش مقدار زئوليت، باعث افزايش درصد رطوبت اشباع (تخلخل كل خاك)، رس قابل پراكنش در آب و كاهش جرم مخصوص ظاهري و ميانگين وزني قطر خاكدانه‌ها (الك خشك) شد. كود گاوي باعث كاهش معني‌دار جرم مخصوص ظاهري، رس قابل پراكنش در آب و افزايش ميانگين وزني قطر خاكدانه‌ها (الك تر)شد. علي‌رغم تأثير مثبت زئوليت بر روي جرم مخصوص ظاهري و درصد رطوبت اشباع، روي پارامترهاي رس قابل پراكنش در آب و ميانگين وزني قطر خاكدانه‌ها (الك تر) تأثير منفي داشت.
نتيجه‌گيري: زئوليت مانند هر تركيب ديگر ممكن است اثرات مثبت و منفي داشته باشد. علي‌رغم تأثير مثبت زئوليت روي برخي پارامترها، بر رس قابل پراكنش در آب و ميانگين وزني قطر خاكدانه‌ها (الك تر) تأثير منفي داشت. با توجه به اثر مثبت كود گاوي بر رس قابل پراكنش در آب و ميانگين وزني قطر خاكدانه‌ها تلفيق كود گاوي با زئوليت جهت تعديل اثر منفي زئوليت تا حدودي قابل توصيه است.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: In order to optimize the management of soil and water resources, it is necessary to pay attention to the physical properties of soil, especially the soil structure. The soil physical property is improved by adding some mineral and organic matter. The positive effect of organic matter on soil properties and plant nutrition is clear, but adding some mineral materials like zeolite to soil in order to improve soil properties needs to more investigation. Therefore, the aim of this research effect of application of zeolite and cow manure on some physical parameters of soil.
Materials and Methods: In order to study, the effect of zeolite and cow manure on some soil physical parameters a factorial experiment was conducted based on completely randomized design with three replications in a greenhouse under the controlled conditions. The experimental factors consisted of natural zeolite at three levels (0, 6, 12 %) and cow manure at three levels (0, 0.5, 1%). Experimental soil samples were taken at a depth of 0-30 cm. Primary soil characteristics, cow manure and zeolite were measured according to standard methods. Soil of each pot was planted with experimental treatments with mixed ratios and corn seeds. All the pots watered with distilled water at field capacity based on weight before maize flowering plants for 75 days. At the end of the growth period, the plant was separated from the crown and the soil was dried. Physical parameters including bulk density, saturation moisture content, water dispersible clay and mean weight diameter of aggregates were measured according to standard methods.
Results: The results showed that the adding of zeolite levels increased the saturated moisture content (total soil porosity), the water dispersible clay and decreased the bulk density and the mean weight diameter of aggregates (dry sieve). The cow manure had no significant effect on bulk density, total porosity and saturated moisture content. However, the water dispersible clay and the mean weight diameter of aggregates (wet sieve) were significantly decreased by adding organic matter. Despite the positive effect of zeolite on bulk density and saturated moisture content, it showed a negatively effect on the water dispersible clay and the mean weight diameter of aggregates (wet sieve).
Conclusions: Zeolite, like any other compound, may have a positive or negative effect. Despite the positive effect of zeolite on some parameters, there was a negative effect on water dispersible clay and the mean weight diameter of aggregates. With considering the improving influence of organic matter on water dispersible clay and the mean weight diameter of aggregates the combination of cow manure with zeolite could somehow reduce the negative effects of zeolite.
