طرح توسعۀ استفادۀ حداكثري از الزام سهم داخل و فرصت‌ها و چالش‌هاي ناشي از آن در صنعت نفت و گاز

Local Content Development Plan in Oil and Gas Industry: Opportunities and Threats

پس از ملي شدن نفت و هم‌زمان با شناسايي حق كشورها بر ذخاير و منابع زيرزميني، الزام سهم داخل به عنوان يكي از تعهدات شركت‌هاي بين‌المللي نفتي در قراردادهاي بالادستي نفت و گاز گنجانده شد و مطابق آن، سرمايه‌گذار خارجي موظف شد در هنگام انجام عمليات نفتي در كشور ميزبان از نيروي انساني، كالاها و خدمات داخلي آن كشور به ميزان مقرر در قانون و يا قرارداد استفاده كند. اين الزام كه امروزه به صورت قاعده‌اي عرفي در اين صنعت شناخته مي‌شود، به روش‌هاي مختلفي بر سرمايه‌گذار خارجي اِعمال مي‌شود كه برخي از آنها الزامي بوده و برخي ديگر جنبۀ تشويقي دارند. الزام سهم داخل مصاديق گوناگوني دارد كه سياست‌گذاران هر كشور، با توجه به شرايط داخلي موجود و نيازهاي جامعه، تمامي و يا برخي از مصاديق را در قوانين و قراردادها بيان مي‌كنند و طرف دوم با امضاي قرارداد به رعايت آن ملتزم خواهد شد. اين الزام كه امروزه اكثريت دولت‌هاي ميزبان در قراردادهاي خود به آن اشاره مي‌كنند، نه تنها مي‌تواند براي كشور ميزبان دربردارندۀ منافع فراواني باشد و سودآوري اين قراردادها را دوچندان سازد، بلكه در بسياري از موارد نيز منافع زيادي براي سرمايه‌گذاران و پيمانكاران بين‌المللي نفتي ناشي از آسان‌تر و ارزان‌تر بودن دسترسي به كالاها و خدمات داخلي و نيروهاي محلي خواهد داشت. اما بايد در نظر داشت كه اتخاذ اين سياست در همۀ موارد سبب ايجاد آثار اقتصادي و اجتماعي مثبت براي طرفين قرارداد نخواهد شد و در مواردي سبب بروز چالش‌هايي در كشور نيز مي‌شود كه بايد پيش از اجراي اين سياست بدان انديشيد و راه حل‌هايي براي برون‌رفت از آن ترسيم كرد.

Since the nationalization of petroleum industry and recognition of the states’ sovereign right over their reserves and underground resources, the “local content strategy” has become one of the main commitments of the international oil companies in the upstream oil and gas contracts. The rationale behind including such clause is to create jobs, promote enterprise development and to facilitate transfer of new skills and technologies to the host country. According to this provision, foreign investors are obligated to give priority to domestic goods and services as well as native workforce while conducting petroleum operations. Local Content requirement has become a customary rule in the industry and is implemented in different ways. While some of them are mandatory, others are voluntary. This provision increases the operators’ motivations by means of fiscal incentives or tax reduction. Local content regimes entail risks and opportunities for both host government and oil and gas companies. The requirement yields benefit for host governments as well as foreign investors through providing easy access to affordable manpower and services. However, the economic and social impacts associated with such requirement are not always positive for all parties of the contracts, and in some cases serious challenges may arise in host countries and for companies. For example, operators and international contractors may face unrealistic expectations or targets from host governments or local communities seeking quick results. So before proceeding to implementation phase, any potential challenge should be analyzed and appropriate solutions should be found in advance.