قيمت‌گذاري دوگانۀ انرژي در سازمان تجارت جهاني با تأكيد بر اصل حاكميت دائمي دولت‌ها بر منابع طبيعي

Energy Dual Pricing in the WTO with an Emphasis on Permanent Sovereignty on Natural Resources

در دهۀ گذشته برخي كشورهاي در حال توسعه به منظور ارتقاي سطح اقتصادي خود و با استناد به اصل حاكميت دائمي دولت‌ها بر منابع طبيعي، به عنوان يكي از حقوق ذاتي خود كه از سوي جامعۀ جهاني و سازمان ملل متحد مورد شناسايي قرار گرفته است، به قيمت‌گذاري دوگانۀ انرژي روي آوردند. در مقابل، به باور كشورهاي توسعه‌يافته، اقدام دولت‌هاي دارندۀ انرژي، ناقض برخي اصول بنيادين سازمان تجارت جهاني، مانند اصل تجارت آزاد، اصل منع تبعيض تجاري و اصل رفتار ملي است. از اين رو، دعاوي متعددي در هيئت رسيدگي به اختلافات سازمان تجارت جهاني مطرح شد. به گمان هيئت حل و فصل اختلافات، تعارضات ميان اصل تجارت آزاد و اصل حاكميت دولت‌ها بر منابع طبيعي، ظاهري بوده و در حقيقت بين اين دو اصل هيچ تضادي وجود ندارد. بنابراين، بايد ضمن احترام به قواعد عام حقوق بين‌الملل و در نظر گرفتن اصول بنيادين سازمان تجارت جهاني به عنوان قوانين خاص، ميان دو اصل مزبور تعادل برقرار كنيم. همچنين هيئت رسيدگي به اختلافات سازمان تجارت جهاني ابراز مي‌دارد كه هيچ‌يك از موافقت‌نامه‌هاي سازمان تجارت جهاني، قيمت‌گذاري دوگانه را آشكارا ممنوع اعلام نكرده‌اند و براي درك اين مسئله كه قيمت‌گذاري دوگانۀ انرژي ناقض اصول سازمان تجارت جهاني است يا خير، مي‌بايست مورد به مورد و با توجه به تمام شرايط و زواياي موجود در پرونده، نظر داد.

In the past decade, some developing countries, based on the principle of the PSNR as one of their inherent rights recognized by the international community and the United Nations, have engaged in Energy Dual Pricing in order to promote their economic level. On the other hand, developed countries were on the opinion that the actions of energy-holding states are in violation of the fundamental principles of the WTO, such as the principle of free trade, principle of commercial non-discrimination and the principle of national Treatment. Therefore, numerous cases were filed and engaged by the DSB of WTO. According to the DSB, the conflicts between the principle of free trade and the principle of the sovereignty of the state on natural resources are non-real and in fact there is no conflict between them. We thus, having respected the rules of general international law and also taking into account the fundamental principles of the WTO as special rules, make a balance between these two principles. Also the DSB of WTO states that none of the WTO's bilateral trade agreements have explicitly forbidden energy dual pricing, and to understand whether energy dual pricing violates the principles of the WTO or not, it should be considered in the light of all the circumstances, on a case by case basis.