رفتارهاي ضدّ رقابتي شركتهاي نفتي خارجي در مرحلۀ مناقصات قراردادهاي آي.پي.سي و ضمانت اجراهاي قواعد رقابت در قبال آن

Anti-Competitive Conducts of Foreign Oil Companies at the IPC Tender Stage and Competition Law Sanctions in this Regard

حضور شركتهاي نفتي خارجي در مناقصات قراردادهاي آي.پي.سي. موضوع تصويبنامۀ «شرايط عمومي، ساختار و الگوي قراردادهاي بالادستي نفتوگاز»، منوط به عقد قرارداد مشاركت با شركتهاي اكتشاف و توليد ايراني داراي صلاحيت است. با وجود اين، برگزيدن شريك ايراني توسط شركتهاي خارجي مشمول ضابطهاي رقابتي نيست. از سوي ديگر، با توجه به ناتواني فني و مالي شركتهاي ايراني براي ورود مستقل به پروژههاي بزرگ نفتي موضوع تصويبنامه، در وضعيت فعلي، شركتهاي ايراني در عمل جز از مجراي مشاركت با شركتهاي خارجي، راهي براي ورود به مناقصات اينگونه پروژهها ندارند. در اين ميان، بهسبب تحريمهاي جاري، از تعداد شركتهاي خارجي علاقه­مند به حضور در مناقصات ميادين نفتي ايران كاسته شده و بيم سوءاستفاده از موقعيت مسلط يا تباني آنها در روند مناقصات دوچندان است. مقالۀ پيش رو، بر آن است تا با رويكردي تحليلي، رفتارهاي ضدّ رقابتي شركتهاي خارجي را در قبال شركتهاي ايراني (در مرحلۀ تشكيل مشاركت براي ورود به مناقصات) و شركت ملي نفت ايران (در جريان ورود به مناقصات) بررسي نموده و ضمانت اجراهاي قواعد رقابت را در قبال اين رفتارها تبيين كند.

Foreign oil companies' entry into IPC tenders has been made subject to conclusion of JVs with qualified Iranian E&P companies. However, the law does not require FOCs to select their IEPC by means of competitive methods. Moreover, as IEPCs do not possess the required abilities to independently enter major petroleum projects, it is inevitable for them to engage in JVs with FOCs. Meanwhile, due to sanctions imposed on Iran, the number of FOCs willing to enter the IPC tenders has decreased, and so there is a higher chance of abuse of dominance or collusion practiced by these FOCs during the course of IPC tenders. This essay serves as an endeavor to demonstrate the anti-competitive conducts likely to be pursued by FOCs against IEPCs (in the course of entering the JV) and against NIOC (in the tender process), and to clarify the competition law sanctions applicable to FOCs in this regard.