تحليل بسترهاي بلاغت در آثار سعدي و تعميم پذيري آن در زبان و ادبيات فارسي

براي دركِ بلاغت زبان فارسي و كشف و شناساييِ قواعد و اصول آن، لازم است كه از مطالعه و تحليل ساخت هاي نحويِ آن شروع كرد. از اين طريق مشخّص مي شود كه ساخت هاي نحوي در حالتِ عادي و خنثي چه نظم و ترتيبي دارند و در موقعيت هايي كه القاي غرضِ بلاغي و معناي خاصي مدّنظر است، چه تغييراتي پيدا مي كنند؛ زيرا ساخت نحوي كه همان چگونگيِ نظم و ترتيب اجزاست، بر اساسِ معنا و اغراضِ بلاغي شكل مي گيرد. هر نوع «تغيير در جايگاه دستوري و معمولي اجزا»، «دگرگوني در صورتِ جمله ها» و هرگونه «حذف يا اضافه اي» كه در كلام صورت مي گيرد، ناشي از اغراض بلاغي است. اين مقاله با تكيه بر سخن سعدي به عنوانِ نمونه بارز بلاغتِ زبان فارسي، به بررسي مهم ترين بسترهاي بلاغت در نحوِ زبان فارسي مي پردازد كه انتقالِ معنا و القاي اغراضِ بلاغي از طريق آنها صورت مي گيرد. هدف از اين پژوهش، شناسايي بستر هاي كلان و كلّيِ نحو زبان فارسي در القاي اغراض بلاغي است كه هر كدام از آنها مي تواند مصداق هاي زيادي را شامل شود. همچنين سعي بر اين است تا نشان داده شود كه معمولاً با هر كدام از اين ظرفيت ها، چه معاني و اغراض و مقاصدي بيان مي شود. نتيجه كار نشان مي دهد كه «جابه جايي اجزاي كلام»، «تغيير در ساخت و صورت جمله ها» و «افزايش و كاهش نحوي»، ظرفيت هايي هستند كه براي بيان اغراض بلاغي در نحو زبان فارسي كاربرد دارند.

فاقد چكيده مي باشد