موانع جبران خسارت از افراد زيان‌ديده به‌واسطۀ نقض‌هاي فاحش حقوق بشر و حقوق بشردوستانه: تحولات معاصر حقوق بين‌الملل

The Impediments to Remedy for Victims of Gross Violations of International Human Rights Law and International Humanitarian Law: Contemporary Developments in International Law

دولت‌ها و سازمان‌هاي بين‌المللي در نظام حقوق بين‌الملل به‌واسطۀ دارا بودن شخصيت حقوقي بين‌المللي قادر به اقامۀ دعوا به‌دليل زيان‌هاي وارده از نقض قواعد موجود در نظام بين‌المللي‌اند. نظامي كه حقوق بين‌الملل در آن آميخته و همگام با تحولات آن، گشتارهاي بديعي را در ذهن و دستان خود تجربه مي‌كند؛ ذهنيتي كه در حركت به‌سوي قرار دادن بشر به‌عنوان غايت منتفع از حقوق و دستاني كه در كلاف سردرگم و سخت حاكميت دولت قرار گرفته است. اگرچه در عرصۀ بين‌المللي موضوع جبران خسارت و قابليت اقامۀ دعواي مستقيم در رژيم‌هاي حقوق بشر و حقوق بشردوستانۀ بين‌المللي نمودي عيني به خود گرفته، با اين حال، تحولات بين‌المللي در تلاش براي گذار از تنگناي مزبور و عبور از موانعي عمدتاً شكلي و مرتبط با آيين دادرسي است تا مگر بشر را در آينۀ فرداي حقوق بين‌الملل، همچون نظام حقوقي منطقه‌اي اتحاديۀ اروپا، برخوردار از حق اقامۀ مستقيم دعوا عليه دولت‌ها و متمتع از حقوق ذاتي خويش به پاس انسان‌بودنش به نظاره بنشينيم؛ تصويري كه دكترين غالب بين‌المللي در طرح آن نقشي تمام زده است. ارزش امروزين، جبران خسارت كامل از افراد و امكان اقامۀ دعوا بدين مقصود است؛ اما واقعيت بين‌المللي معاصر، مجال حضور حاكميت به‌عنوان مدافع مصلحت‌انديش براي حمايت ديپلماتيك از اتباع خود يا گردن فراز براي چشم‌پوشي از جبران خسارت از ساير افراد به‌دليل نقض‌هاي حقوق بشر و بشردوستانه در تمثالي چون مصونيت دولت است.

Due to their international personality, States and international organizations in current legal system are able to bring an international claim as to injuries resulting from breach of obligations. The system in which international law intertwined with it, during its evolutions experiences novel transformations intellectually and virtually. On the one hand, the system is thinking to place human as the ultimate benefit of law, and on the other hand, its hands have tackled with States sovereignty. However, reparation and remedy and directly bringing lawsuit have partially been realized in human rights law and humanitarian law regimes. International system is attempting to cross the impediments which are largely procedural to benefit human from the right of direct filing lawsuit -such as European unio‎n legal system- against States. In this regard, international doctrines have endeavored to enhance the issue. The prominent value in current international system is full remedy and the possibility of bringing lawsuit for human. However, it seems States sovereignty as an impediment in various forms such as immunity with respect to human rights law and humanitarian law breaches are trying to ignore the reparation for related victims in contemporary international law.