ارزيابي كيفيت اجزاي مقاصد گردشگري شهري از جنبه مديريت مقصد (مطالعه موردي: شهرتوس، خراسان رضوي)

Evaluating the Quality of Urban Tourism Destination Components in terms of Destination Management (Case Study: Ferdowsi Tomb, Tous Town)

نواحي شهري به‌علت داشتن جاذبه‌هاي تاريخي و فرهنگي بسيار، اغلب مقصد گردشگري مهمي به‌شمار مي‌آيد، البته در صنعت نوين گردشگري دنيا يك مقصد تنها به‌دليل وجود اماكن تاريخي، جلب‌كنندة گردشگران نيست. مجموعة آرامگاه فردوسي واقع در شهر تاريخي توس، يكي از جاذبه‌هاي تاريخي مشهور است كه علي‌رغم استقبال گردشگران و توجه سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري (به‌عنوان مهم‌ترين متولي امور گردشگري ايران) هنوز جايگاه ويژه‌اي بين مقاصد گردشگري پيدا نكرده است. يكي از دلايل عمدة اين مسئله بي‌توجهي به عناصر كليدي مقصد و نشناختن و ارزيابي‌نكردن آن‌ها به‌منظور بهبود كيفيت مديريت مقصد گردشگري اين شهر است كه در پژوهش حاضر به اين مسئله پرداخته شده است. روش پژوهش، توصيفي- تحليلي و گردآوري اطلاعات به روش‌هاي كتابخانه‌اي و تكميل پرسشنامه از گردشگران صورت گرفته است. جامعة آماري پژوهش نيز گردشگران داخلي بازديد كنندة توس در سال 1395 هستند كه به روش تصادفي ساده 383 نفر از آن‌ها نمونه‌گيري شدند، همچنين پرسشنامه با استفاده از مقياس‌گذاري ليكرت پنج‌گزينه‌اي در قالب شش مؤلفه و نوزده پرسش طراحي، و با استفاده از آزمون T تك‌نمونه‌اي و روش تحليل مطلوبيت تجزيه‌ و تحليل شد. نتايج نشان داد كه به‌طوركلي مديريت مقصد گردشگري در توس موفق نبوده است و گردشگران به بيشتر پرسش‌ها، نمراتي كمتر از ميانگين داده‌اند. بر اساس اين، بهترين وضعيت مؤلفة جاذبه‌هاي گردشگري مقصد با ميانگين رتبه‌اي 4/07، و نامطلوب‌ترين مؤلفه نيز مديريت منابع انساني و قيمت است. مؤلفه‌هاي دسترسي،‌ تصوير ذهني گردشگران و تسهيلات رفاهي قلمروهايي است كه وضعيت نسبتاً مطلوبي دارند.

Urban areas are often considered an important tourist destination due to historical and cultural attractions. In the modern tourism industry of the world, a destination is not attractive to tourists only due to historic sites. The Ferdowsi tomb complex located in the historic city of Tous is one of the most famous historical attractions that, despite welcoming the tourists and the attention of the Cultural Heritage Organization (as the main trustee of the tourism affairs of Iran) have not yet found a special place among the tourist destinations. One of the main reasons for this issue is neglecting the key elements of the destination and not identifying and evaluating them in order to improve the quality of tourism management in this town, which has been addressed in this study. The research method is descriptive-analytical, and data was collected by library methods and completion of a questionnaire by tourists. The statistical population of the study consisted of domestic tourists visiting Tous in 2016 with simple random sampling of 383 people. The questionnaire was calculated by employing the five-component Likert scale in the form of 6 components and 19 questions, and was analyzed by using the T-test and methods Analysis of utility. Results showed that tourism destination management in Tous was not generally successful, and tourists had scores below the average for most questions. Accordingly, the best status belongs to the component of destination tourism attractions with an average rating of 4.07, and the most unfavorable component is human resource management and price. The components of access, the tourists’ mental image, and welfare facilities which have a relatively favorable situation.