مطالعه مشخصه‌هاي رنگي الياف طبيعي رنگرزي شده با مواد رنگزاي طبيعي

A Study on Colorimetric Attributes of Natural Fibers Dyed with Natural Colorants

امروزه به دليل اهميت و توجه بسيار زياد به مسائل زيست محيطي تمايل به استفاده از مواد رنگزاي طبيعي در رنگرزي منسوجات افزايش يافته است. در اين راستا كاربرد مواد تعاوني نساجي در حين، قبل و يا بعد از فرآيند رنگرزي نيز به سمت استفاده از مواد طبيعي سوق يافته است. به عنوان مثال، استفاده از دندانه هاي گياهي به جاي دندانه هاي معدني يا فلزي در رنگرزي الياف طبيعي بسيار مورد توجه قرار گرفته است. هرچند كه جايگزيني دندانه هاي فلزي با دندانه هاي نباتي علاوه بر تحت تأثير قراردادن فرآيند رنگرزي بر روي فام نهايي و محدوده رنگي قابل حصول بر خواص ثباتي رنگ كالاي نهايي نيز تأثير گذار خواهد بود. در گزارش حاضر با بيان تعاريف و مفاهيم اوليه به بررسي پژوهش‌‌هاي انجام شده در زمينه تعيين مشخصه هاي رنگي مواد رنگزاي طبيعي به‌‌كاررفته در كالاهاي پنبه‌‌اي، پشمي و ابريشمي پرداخته شده و در نهايت تغييرات صورت گرفته در ثبات‌هاي نوري، شستشويي، سايشي مرطوب و خشك مورد بررسي و مطالعه قرار مي گيرد.

Today, due to the concerns about the importance of environmental issues, the tendency of applying of natural dyes for dyeing the textile materials has been increased. In this regard, it is preferred to apply the natural additives instead of synthetic materials for pre-, meta- and post treatment processes. As instance, the use of herbal mordant instead of those of mineral or metal for dyeing process of natural fibers has been extremely attracted attentions. However, replacement of metal mordant by the herbal ones will influence both the colorimetric attributes as well as the color fastness of the final product. In this report, the basic concepts and studies related to definition of colorimetric attributes of natural dyes employed for cotton, woolen and silk textiles have been considered, firstly. Then, the effect of applying of natural dyes on different fastness properties, i.e., light fastness, wash fastness, wet and dry rubbing fastness have been reviewed.