زمين شيمي، سنگ زايي و جايگاه زمين ساختي سنگ هاي آتشفشاني شمال قزوين( پهنة البرز باختري )

(Geochemistry, petrogenesis and tectonic setting of volcanic rocks North Qazvin (Western Alborz

توالي ماگماتيكي در ناحيه شمال قزوين بخشي از پهنه ساختاري البرز باختري بوده كه دربرگيرنده توالي از گدازه هاي آتشفشاني همراه با سنگ هاي آذرآواري باسن ائوسن است. بر اساس مطالعات سنگ‌شناسي، واحدهاي آتشفشاني منطقه شامل بازالت، آندزيت بازالتي، پيروكسن آندزيت، تراكي آندزيت، داسيت و ريوليت است. بافت اصلي اين سنگ‌ها پورفيري با زمينه دانه‌ريز بوده كه از كاني‌هاي اصلي پلاژيوكلاز، كلينوپيروكسن، كوارتز، آلكالي فلدسپار، آمفيبول و بيوتيت تشكيل يافته است. با توجه به نمودارهاي ژئوشيميايي، اين نمونه‌ها در محدوده سري ماگمايي كالك آلكالن پتاسيم بالا تا شوشونيتي واقع مي‌شوند. همچنين، سنگ‌هاي آتشفشاني منطقه غني‌شدگي در عناصر نادر خاكي سبك (LREE) و عناصر ليتوفيل بزرگ يون (LILE) و تهي شدگي در عناصر با ميدان پايداري بالا (HFSE) نشان مي‌دهند كه اين خصوصيات از ويژگي‌هاي سنگ‌هاي كالك آلكالن محيط هاي مرتبط با فرورانش است. بررسي هاي پتروژنز نشان داد كه گدازه هاي مافيك از ذوب بخشي 5% تا 10% يك گوشته غني شده گارنت لرزوليتي حاصل شده است. گدازه هاي آتشفشاني قزوين داراي مقادير متوسط نسبت هاي Nb/Yb و Ta/Yb بوده و يك منشا غني شده (EMORB) را نشان مي دهد. علاوه بر اين مقادير بالاي Th، U و Pb بيانگر تاثير سيالات محيط فرورانشي يا آلودگي پوسته اي در ژنز اين گدازه ها است.

The magmatic activities in north Qazvin, as a part of the Western Alborz zone, contain a sequences of volcanic lavas associated with pyroclastic rocks with Eocene age. According to petrographical investigations, volcanic lavas are basalt, basaltic andesite, pyroxene andesite, trachy-andesite, dacite and rhyolite. The texture of these rocks is more porphyritic with fine-grained groundmass including plagioclase, clinopyroxene, quartz, alkali feldspar, amphibole and biotite minerals. On the basis of geochemical features, all samples show high-K calc-alkaline to shoshonitic affinities. Also, these rocks are enriched in LREE and LILE, and depleted in HFSE characteristic of calc-alkaline series in subduction-related environment. Petrogenesis indicate that the mafic lavas have been derived from 5 to 10 % partial melting of enriched garnet lherzolite mantle source. Qazvin volcanic lavas have moderate Nb/Yb and Ta/Yb ratios indicative of an enriched mantle source compositions (e.g., E-MORB). Furthermore, these lavas have high values of Th, U and Pb consistent with slab-related sediments and/or crustal contamination in their mantle source.