تحليل ادبي آيه 112 سوره نحل از چشـم انداز گونه شنـاسي استعـاره

An Analysis of the Function of Phonetic Structures of Surah Muhammad in Conveying Textual Meaning

در آيه 112 سوره نحل تعبير چشانيدن لباس ترس و گرسنگي به كار رفته است. اين استعاره­ قرآني از ديرباز در كانون توجه مفسران ادبي قرآن مجيد بوده و حتي از زيبايي ­هاي ادبي قرآن قلمداد شده است. اخيراً برخي نويسندگان، اين تعبير را از جمله شواهد رؤياپنداري قرآن مجيد دانسته­ اند. اين مقاله براي وارسي صحت و سقم اين ادعا، درون­مايه و نظم محتوايي و ادبي اين آيه را واكاوي مي­كند. مقاله با تحليل دو استعاره موجود در آيه يعني استعاره اصلي (تشبيه ترس و گرسنگي به لباس) و استعاره تبعي (چشانيدن لباس ترس و گرسنگي) آنها را دو استعاره كاملاً عادي قلمداد مي­كند. مقاله همچنين با تكيه بر انديشه بينامتنيت و ذكر شواهدي از متون ادبي پيش از اسلام استدلال مي­كند كه تعبير به كار رفته در آيه، به لحاظ زبان­شناختي كاملاً رايج و قابل فهم بوده و هست. با توجه به اين­كه هر دو استعاره به ­كار رفته در آيه در چارچوب قواعد و عرف رايج زبان عربي ديروز و امروز كاملاً قابل فهم بوده و هستند، نمي ­توان آن را شاهدي بر رؤياپنداري قرآن مجيد قلمداد كرد.

Ayah 112 of Surah An-Nahl talks about the people of a city who were bestowed on the favors of security, tranquility and economic welfare; but they turned ungrateful to those divine favors. Consequently, Allah chastised them with tasting hunger and fear. The concept of Allah’s recompense to those people is mentioned in the form of a metaphorical proposition: Allamh made them taste the garment of hunger and fear. This metaphor has attracted the attention of the scholars of Qurʾānic studies from the early beginning and has always been considered one of the linguistic beauties of the Qurʾān. Recently some scholars have counted this metaphor among a series of evidence proving the idea of assuming the Qurʾān not as divine revelation, but as the dreams of Prophet Mohammad. To evaluate this single claim, the present article analyses the content and conceptual order of the ayah mentioned. The article also analyses the main metaphor of the ayah i.e. likening the hunger and fear to garment, and the secondary metaphor i.e. making people tasting the garment of hunger and fear. The article also studies the metaphor from an intertextual point of view and gives some examples from Arabic poems of the pre-Islamic era. Given all the above-mentioned dimensions, the article eventually concludes that, according to the principles and customary usage of old and modern Arabic, the metaphor used in the ayah is absolutely normal, popular, and understandable, invalidating the idea of considering the Holy Qurʾān as dreams.