بهبود سازگاري اجتماعي كودكان داراي اختلال كم‌توجهي/ بيش‌فعالي با توسعۀ منطقۀ تقريبي رشد در بستر نمايش خلاّق

Improving the Social Adjustment of Children with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder by Expanding the Zone of Proximal Development in the Context of Creative Drama

هدف: هدف از انجام اين پژوهش، بررسي اثربخشي روش نمايش خلاّق بر سازگاري اجتماعي كودكان داراي اختلال كم­توجهي/ بيش‌فعالي با توسعۀ منطقۀ تقريبي رشد بود. روش: پژوهش حاضر از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل بود. نمونۀ آماري پژوهش را 30 نفر تشكيل مي‌دادند كه به روش نمونه‌گيري در دسترس و بر اساس شرايط پزشكي (آيا كودك دارو مصرف مي‌كند يا خير؟) و پس از رضايت والدين، انتخاب‌ شدند و به‌صورت تصادفي در دو گروه كنترل و آزمايش (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. گروه اول (كنترل) با روش­ سخنراني و گروه دوم (آزمايش) با روش نمايش خلاّق آموزش ديدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامۀ سنجش سازگاري اجتماعي محقق ساخته با 28 سؤال در طيف ليكرت بود. پرسشنامۀ مذكور 4 حيطۀ سازگاري كودكان شامل: الف) مشاركت در كار گروهي، ب)رعايت حقوق ديگران، ج) اعتقاد به ارزش‌ها و اصول اخلاقي گروه يا جامعه و د) تعهد و احترام به خانواده و دوستان را موردسنجش قرار مي‌داد. براي تحليل داده‌ها از آزمون آماري تحليل كوواريانس استفاده شد. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه بين ميزان تأثير روش آموزش سخنراني و روش نمايش خلاّق بر سازگاري اجتماعي (در هر 4 حيطه) كودكان داراي اختلال كم­توجهي/ بيش‌فعالي، تفاوت معناداري به نفع روش نمايش خلاّق وجود دارد (05/p£.). نتيجه‌گيري: براي بهبود سازگاري اجتماعي كودكان داراي اختلال كم­توجهي/ بيش فعالي، بهتر است از روش آموزش نمايش خلاّق نسبت به روش سخنراني بيشتر استفاده شود.

Objective: The present study aimed to examine the effectiveness of creative drama on the social adjustment of children with attention-deficit/ hyperactivity disorder (ADHD) by expanding the zone of proximal development. Method: This controlled quasi-experimental study used the pretest-posttest design. The sample included 30 participants selected through convenience sampling and based on medical conditions (whether they took medications or not) with their parents’ permission and then randomly assigned to experimental and control groups (n=15 each). The experimental group was taught using creative drama and the control group was instructed using lectures. The data collection instrument was a researcher-made 28-item social adjustment questionnaire scored on a Likert scale. The questionnaire measured four areas of social adjustment in children, including a) participating in group work, b) respecting the rights of others, c) belief in the values and ethics of the group or community, and d) commitment to and respect for family and friends. ANCOVA was applied for data analysis. Results: Results indicated that there is a significant difference between the effects of lecture and creative drama in favor of creative drama on all four areas of social adjustment in children with ADHD (p<0.05). Conclusion: It is better to use creative drama compared to lectures in order to improve the social adjustment of children with ADHD.