اثربخشي برنامه توانبخشي شناختي مبتني بر حافظه آينده‌نگر بر مشكلات رفتاري و كاركردهاي اجرايي توجه كودكان با اختلال كاستي توجه بيش‌فعالي

The Effictiveness of Cognitive Rehabilitation Program Based on Prospective Memory on the Behavioral Problems and Executive Functions of Attention in Children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي برنامه توانبخشي شناختي مبتني بر حافظه آينده‌نگر بر مشكلات رفتاري و كاركردهاي اجرايي توجه كودكان با اختلال كاستي توجه بيش‌فعالي انجام شد. روش: اين پژوهش، يك مطالعه شبه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه كنترل بود. در اين پژوهش 32 دختر با اختلال كاستي توجه بيش‌فعالي كه به روش در دسترس از مدارس شهر كرمانشاه انتخاب شده بودند، شركت داشتند. آزمودني‌ها به دو گروه 16 نفري آزمايش و كنترل تقسيم شدند. گروه آزمايش، برنامه توانبخشي شناختي مبتني بر حافظه آينده‌نگر را در 18 جلسه دريافت كردند، در حالي‌كه به گروه كنترل اين آموزش ارائه نشد. ابزارهاي پژوهش پرسشنامه مشكلات رفتاري راتر و آزمون رنگ- واژه استروپ بود. داده‌ها با استفاده از تحليل كوواريانس چندمتغيري تحليل شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه برنامه توانبخشي شناختي مبتني بر حافظه آينده‌نگر بر مشكلات رفتاري و كاركردهاي اجرايي توجه آزمودني‌ها تاثير معناداري داشت (0001/0P<). نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌ها، برنامه توانبخشي شناختي مبتني بر حافظه آينده‌نگر مشكلات رفتاري و كاركردهاي اجرايي توجه كودكان با اختلال كاستي توجه بيش‌فعالي را بهبود بخشيد. بنابراين، مي‌توان از اين برنامه به‌منظور بهبود مشكلات رفتاري و ارتقاي كاركردهاي اجرايي توجه چنين كودكاني بهره برد و برنامه‌ريزي براي استفاده از برنامه توانبخشي شناختي مبتني بر حافظه آينده‌نگر براي آنها اهميت ويژه‌اي دارد.

Objective: Present study was aimed to determine the effectiveness of cognitive rehabilitation program based on prospective memory on the behavioral problems and executive functions of attention in children with attention deficit/hyperactivity disorder. Methods: The present research was a semi-experimental study with pre-test, post-test design and control group. The participants were 32 girl children with attention deficit/hyperactivity disorder from schools in Kermanshah city using convenient method. Subjects were divided into experimental and control groups, each group consisting of 16 children. The experimental group received 18 sessions of cognitive rehabilitation program based on prospective memory, while the control group did not. The instruments were Rutter child behavior questionnaire and Stroop color-word test. Data were analyzed by MANCOVA. Findings: The results showed that cognitive rehabilitation program based on prospective memory had a significant effect on the behavioral problems and executive functions of attention in subjects (P<0.0001). Conclusion: According to the findings, cognitive rehabilitation program based on prospective memory improved behavioral problems and executive functions of attention in children with attention deficit/hyperactivity disorder. So, this program can be used to improve behavioral problems and executive functions of attention of these children and planning for providing of cognitive rehabilitation program based on prospective memory for them have particular importance.