كليدواژه :
خاك , ريسك سلامت , ايران , منشأ , مكان دفن زباله , كرمانشاه
چكيده فارسي :
در اين پژوهش غلظت عناصر آرسنيك، كادميم، كروم، نيكل، سرب، روي و مس در 30 نمونۀ خاك سطحي 8 مكان دفن زباله در استان كرمانشاه تعيين شد. ارزيابي ريسك سلامت براي مشخص شدن عوارض سرطانزايي و غيرسرطان‌زايي در بزرگسالان و كودكان استفاده شد. علاوه بر اين مسيرهاي در معرض قرار گيري آلاينده‌هاي مهم (جذب پوستي، تنفس و مصرف) در خاك مكان‌هاي دفن زباله بررسي شد. ترتيب ميانگين غلظت عناصر انتخابي نمونه‌هاي خاك به‌‌صورت روي< نيكل< سرب< كروم< مس < آرسنيك< كادميم است. مقايسۀ ميانگين غلظت عناصر انتخابي در نمونه‌هاي خاك با مقدار ميانگين خاك جهاني نشان مي‌دهد كه عناصر روي، سرب و نيكل در خاك محدودۀ بررسي شده غلظت بيش‌تر دارند. نتايج عامل آلودگي(CF) نشان داد كه عناصر كادميم، مس، روي و سرب آلودگي بسيار زياد دارند. ارزيابي نتايج عامل غني‌شدگي (EF) مشابه با عامل آلودگي براي عناصر كادميم، كروم، سرب، مس و روي نشان‌دهندۀ غني‌شدگي بيش‌تراين عناصر تحت تاثير منشأهاي انسان‌‌زاد است. مقادير ضريب خطر در بزرگسالان براي عنصر كروم بيش‌تر از يك و براي عناصر كادميم، سرب، مس، آرسنيك، نيكل و روي كم‌تر از يك در نمونه‌هاي خاك محل‌هاي دفن زباله‌هاي پاوه، جوانرود، اسلام‌آباد غرب، روانسر و كرمانشاه به‌دست آمد. نتايج ضريب خطر بر مبناي جذب پوستي و مصرف دركودكان به‌ترتيب براي عناصر آرسنيك و سرب در محل دفن زباله‌هاي پاوه، جوانرود، روانسر، كرمانشاه، سنقر و در محل دفن زباله‌هاي قصر شيرين و اسلام آباد غرب بيش‌تر از يك به‌دست آمد كه نشان‌دهندۀ پتانسيل ريسك در اين مناطق است.
چكيده لاتين :
The presence of potentially toxic elements in the environment and especially in soil has been one of the greatest concerns due to their health implications. Potentially toxic elements from anthropogenic sources tend to be more mobile than those from lithogenic or pedogenic sources. Generally, the distribution of potentially toxic elements is influenced by the nature of parent materials, climatic conditions, and their relative mobility depending on soil parameters, such as mineralogy, texture and class of soil. In the inhabited, and industrial areas, vicinity to the un-engineered landfills, excess accumulation of toxic elements in surface soils can directly threaten wellbeing of exposed inhabitants via ingestion, inhalation and dermal contact routes. A few studies conducted on risk assessment of potentially toxic elements in soils of Kermanshah province, west of Iran. Soil in the study area is susceptible to contamination by anthropogenic activities in the form of industrial wastewater, agricultural activities, solid waste, runoff, atmospheric deposition and especially un-engineered landfills. The presence of toxic elements in soil around of un-engineered landfills without proper consideration to the environmental protection measures, will certainly lead to a significant environmental hazard in Kermanshah province. Therefore, the main purposes of this study are to evaluate the contamination levels, health risk assessment, and source identification of As, Cd, Cr, Cu, Ni, Pb and Zn in the Gasre Shirin, Gilane Gharb, Paveh, Javanrood, Eslamshahr, Ravansar, Kermanshah and Sanghar un-engineered landfills.
