طراحي و اعتباريابي مدل باورها و ارزش‌هاي حمايتي فرهنگ سازماني مدارس مبتني‌بر ارزش‌هاي اخلاق اسلامي: رويكرد اكتشافي

Design and Validation the Model of Espoused Beliefs and Values for Organizational Culture of Schools Based on Islamic Ethics Values: Exploratory Approach

هدف اصلي اين پژوهش، طراحي و اعتباريابي مدل باورها و ارزش­ هاي حمايتي فرهنگ سازماني مدارس مبتني‌بر ارزش­ هاي اخلاق اسلامي است. روش پژوهش، تركيبي با طرح اكتشافي متوالي در دو مرحلۀ مجزاي تحليل محتواي كيفي و زمينه ­يابي است. جامعۀ آماري شامل 821 مدرسۀ دورۀ اوّل متوسطه و متوسطۀ نظري استان كردستان است. داده­ هاي كيفي به‌شيوۀ هدفمند ازطريق منابع چندگانه گردآوري شد و اشباع نظري مدنظر قرار گرفت. اعتبار داده­ هاي كيفي ازطريق گروه كانوني حاصل شد. داده­ هاي كمّي ازطريق پرسشنامه در نمونه ­اي به حجم 350 نفر كه به شيوۀ خوشه­ اي چندمرحله ­اي انتخاب شده بود، گردآوري و با فن مدل­يابي معادلات ساختاري، آزمون فريدمن و تي تك­نمونه ­اي تحليل شد. حاصل يافته‌هاي كيفي، تدوين مدل باورها و ارزش­ هاي حمايتي در ابعاد: 1. ارزش­هاي معنوي شامل ايمان، تقوا و عبادت؛ 2. ارزش­ هاي اخلاق فردي شامل عفت و پاكدامني، كسب حلال، بهداشت و سلامت و اعتدال؛ 3. ارزش ­هاي اخلاق حرف ه­اي شامل توسعۀ حرف ه­اي، مسئوليت ­پذيري و مشاركت؛ و 4. ارزش­ هاي اخلاق اجتماعي شامل عدالت، آداب معاشرت، وحدت و اصلاح بود. نتايج يافته­ هاي كمّي حاكي از برازش خوب مدل و معني‌داري تفاوت اولويت ­ها بين ابعاد مدل در جامعۀ آماري بود. همچنين، وضعيت موجود مدارس در ابعاد مدل، بالاتر از ميانگين و در سطح مطلوب قرار دارد.

The present study aimed is design and validation the model of espoused beliefs and values for organizational culture of schools based on Islamic ethics values. The research method is mixed; with a sequential exploratory design in two stages, the content analysis and survey. The statistical population included 821 guidance schools and theoretical high schools in Kurdistan province. Qualitative data was gathered through multiple sources in a targeted manner, and theoretical saturation considered. The validity of data was achieved through focus group. Quantitative data was gathered through the questionnaire in a sample size of 350 people that selected by multi-stage cluster sampling, and analyzed using structural equation modeling, Friedman and one-sample t test. The result of qualitative findings, was designing the model of espoused beliefs and values in dimensions: 1) spiritual values including faith, piety and worship; 2) individual ethics values including chastity, solvent acquisition, hygiene and health, and moderation; 3) Professional ethics values including professional development, responsibility, and participation; and 4) social ethics values including justice, Etiquette, unity and reformation. The quantitative results indicated that the model is fitting; there is a significance difference in the priorities between the dimensions of model, and the existence status of schools in all dimension is higher than the mean and at the desirable level.