بـررسـي تـأثيـر داستـان هـاي قـرآنـي بر افسانه هاي عاشقانۀ لري بر مبناي نظريۀ ترامتنيّت ژنت

Investigating the Effect of Qur'anic Stories on Luri's Romantic Legends Based on Genette's Theory of Transtextuality

ارتباط متني با متن­ هاي ديگر از موضوع­ هايي مهم است كه ساختارگرايي و پساختارگرايي به آن مي­ پردازد. ژنت در ترامتنيّت به بررسي تأثيرات يك متنِ اساس به عنوان پيش ­متن بر متن يا متن­ هاي ديگ ر(بيش ­متن) مي ­پردازد. نظريۀ ترامتنيّت بهره­گيري متون از يكديگر را براساس پنج نوع رابطۀ بينامتنيّت، فرامتنيّت، پيرامتنيّت، سرمتنيّت و بيش ­متنيّت مي­داند. در اين مقاله به بررسي تأثير داستان­ هاي قرآني بر افسانه ­هاي عاشقانه­ ي لري بر مبناي نظريۀ ترامتنيّت ژنت پرداخته مي ­شود. هدف پژوهش نشان دادن چگونگي تأثيرپذيري افسانه ­هاي لري (بيش ­متن) از داستان­ هاي قرآني (پيش ­متن) از منظر بينامتنيّت و بيش ­متنيّت و بررسي دلايل شكل­ گيري رابطۀ فرامتني افسانه­ ها با داستان­ هاي قرآني است. روش پژوهش توصيفي- تحليلي است. خواننده با مطالعۀ اين مقاله در مي ­يابد كه افسانه ­هاي عاشقانۀ لري با داستان­ هاي قرآني رابطۀ بينامتني صريح و بيش ­متنيّت از نوع همان ­گونگي و تراگونگي با روش گشتار كمي و كاربردي دارند. هم­چنين به دليل ماندگاري باورهاي اسطوره ­اي در حافظۀ جمعي مردم، برخي افسانه ­ها رابطۀ فرامتني با داستان­ هاي قرآني دارند. شايان ياد است كه برخي از افسانه­ ها ممكن است فقط يك رابطه با داستان­ هاي قرآني داشته ­باشند، ولي برخي افسانه ­ها هر سه نوع ارتباط را با داستان­ هاي قرآني داشته ­باشند.

The relationship between one text and other texts, is one of the important discussions addressed in structuralism and poststructuralism. In his transtextuality, Genette focuses on the effects of one hypotext on another text or other texts (hypertext). The theory of transtextuality considers how texts make use of each other based on the five types of relations comprising of intertextuality, metatextualtiy, paratextuality, architextuality, and hypertextuality. The present paper discusses the effect of Qur'anic stories on the Luri's romantic legends based on Genette's theory of transtextuality. This descriptive-analytical study aims to show how Lari's legends, i.e. hypertexts, have used the Qur'anic stories, i.e. hypotexts, in terms of intertextuality and hypertextiality and to examine the reasons for the formation of the metatextual relationships between legends and Qur'anic stories. By reading this paper, the readers will find out that Luri's romantic legends have with Qur'anic stories an explicit intertextual relationship and a hypertextul relationship of imitation and transformation using quantitative transformation and pragmatic transformation method. Additionally, because of the persistence of legendary beliefs in the collective memory of people, some legends have a metatextual relationship with Qur'anic stories. It is worth mentioning that some legends may have only one type of relationship, but others may have all the three types of relationship, with Qur'anic stories.