محاسبه و ارزيابي هزينه‌هاي فناوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) در بودجه خانوارهاي شهري و روستايي به تفكيك گروه‌هاي درآمدي

ICT Spendingby Households Across Income Deciles in Urban and Rural Areas

با توجه به اهميت و نقش محصولات ICT در ارتقاي توانايي و مهارت افراد، هزينه دهك‌هاي مختلف روي محصولات ICT از مواردي است كه محاسبه و ارزيابي آن اهميت ويژه‌اي مي‌يابد. در اين راستا، در مقاله حاضر ابتدا با تطبيق طبقه‌بندي‌هاي مختلف كالايي و طبقه‌بندي بودجه خانوار كدهاي مربوط به ICT در بودجه خانوار استخراج شد و با استناد به اين كدها مخارج خانوارها روي ICT به تفكيك دهك‌هاي مختلف درآمدي براي دوره 94-1383محاسبه شد تا به نوعي هزينه دهك‌هاي مختلف درآمدي روي ICT قابل ارزيابي باشد. تجزيه و تحليل داد‌ه‌هاي حاصله نشان مي‌دهد شكاف معناداري در هزينه‌هاي ICT و سهم آنها بين سبد هزينه‌اي خانوارهاي شهري و روستايي وجود دارد. همچنين شكاف معناداري در سطح و سهم هزينه‌هاي ICT بين دهك‌هاي پايين درآمدي و بالاي درآمدي وجود دارد. علاوه بر اين ملاحظه شد كه با شروع دوران تورمي از اواسط دهه 1380 و همچنين شروع دوران ركودتورمي از اواخر دهه 1380 سهم هزينه‌هاي ICT در بودجه خانوار كاهش يافته است. با توجه به ماهيت توانمندسازي محصولات ICT و نقش آن‌ها در توزيع درآمد و به تبع آن رشد و توسعه پايدار، شكاف موجود بين دهك‌ها و همچنين بين خانوارهاي روستايي و شهري و از طرفي كاهش سهم ICT از اواسط دهه 1380 بايستي مورد توجه سياست‌گذاران اين حوزه قرار گيرد.

Given the importance and role ofICTin enhancing people’s abilities and skills, studying the households expenditures on ICT products is important.The present paper identifies theICTrelated items in households’ budget by comparing different categories of products. We calculate the households’ spending on ICT indifferent income deciles for the rural and urban household in Iran for the period 2004-2015. The results show that there is a significant gap on level of ICT spendingand their share in household consumption basket between rural and urban families. In addition, there is a significant gap on level and share of ICT spendingbetween low-income and high-income deciles. It is also observed that after emergence of an inflationary era in mid-2000s and a stagnation period in theearly 2010s, the share of ICT spendingin family budgets has declined. Given the nature of ability-enhancement of ICT products and their role in income distribution and sustained growth and development, it is necessary for the policy-makers to pay attention to the gap between deciles and between rural and urban families and also to the recent decline of share of ICT spending.