مطالعه فون مارهاي شهرستان كنگاور، استان كرمانشاه

Study of Snake Fauna of Kangavar County, Kermanshah Province

زمينه و هدف: از آن­جا كه مطالعه خزندگان درايران به دليل كثرت و تنوع گونه ها همواره مورد توجه دانش­مندان و محققان داخلي و خارجي بوده است، در پژوهش حاضر سعي شده است با توجه به غناي فون خزندگان شهرستان كنگاور و عدم وجود مطالعات دقيق بيوسيستماتيكي، فون مارهاي منطقه مورد شناسايي قرار گيرد و مارهاي منطقه با توجه به نوع پوشش گياهي، آب و هوا و نوع خاك در اقليم‌هاي مختلف منطقه مورد مطالعه بيوسيستماتيكي قرار گيرند. در واقع اين امر منجر به شناسايي مارهاي منطقه، آگاهي از فراواني وكميابي گونه‌هاي موجود در منطقه، افزايش اطلاعات عمومي جامعه در مورد مارها و اهميت آن­ها در زندگي و لزوم حفاظت از آن­ها مي‌گردد. روش بررسي: نمونه­ها از مناطق مختلف مورد مطالعه طي سال­هاي 1394-1393 به وسيله عصاي مارگيري و نيز به وسيله چوب بلند T شكل جمع­آوري شده و پس از شناسايي نمونه­ها صفات متريك و مريستيك هر نمونه اندازه­گيري گرديد. يافته‌ها: در منطقه مورد مطالعه هفت گونه از شش جنس و چهار خانواده مار شناسايي گرديد كه عبارتند از مارچليپر Natrix tessellata, ماركوتوله رينگال Eirenis collaris, تيرك مار Eirenis punctatolineatus و مارگورخري Spalerosophis microlepisاز خانواده كلوبريده, ماركرمي شكل Typhlops vermicularis از خانواده تيفلوپيده, يله مار Malpolon insignitus از خانواده لامپروفييده و گرزه مار Macrovipera lebetina از خانواده وايپريده. از بين نمونه­هاي يافت شده در منطقه يله مار نيمه­سمي داراي نيش خلفي شياردار، گرزه مار سمي و داراي فنگ فوقاني متحرك و بقيه گونه­ها غيرسمي مي­باشند. بحث و نتيجه‌گيري: كلوبريده با چهار گونه بالاترين تنوع را در ميان خانواده‌هاي منطقه نشان داد. از بين هفت گونه مار كه در حوزه­ي شهرستان كنگاور شناسايي گرديد، بيشترين فراواني ­مربوط ­به ­مار چليپر، Natrix tessellata بود.

Background and Objective: Kangavar County is located in the eastern regions of Kermanshah Province. Since the herpetofauna of Kangavar County is rich, and no biosystematics studies have already been done in this region, the aim of the present study is to investigate the faunistic of snakes in this area. Method: The study area is located in the western margin of the Iranian Plateau between 34°30' N and 47°58' E. All specimens were collected from different regions of Kangavar County during the survey from 2014 to 2015 by a snake Tongs stick grabber 120 cm, and sometimes, by Hook stick. Specimens were identified according to Latifi (2000) and Leviton et al. (1992). Findings: The collected specimens represented seven species, six genera and four families including the family Colubridae: Collared Dwarf Racer Eirenis collaris, Dotted Dwarf Racer, Eirenis punctatolineatus; Dice snake, Natrix tessellata; Zebra Snake, Spalerosophis microlepis; the family Typhlopidae: Greek Blind snake, Typhlops vermicularis; the family Lamprophiidae: Eastern Montpellier Snake, Malpolon insignitus; and the family Viperidae: Levantine Viper, Macrovipera lebetina. Among the identified species, Malpolon insignitus is semi-venomous and Macrovipera lebetina is venomous. Discussion and Conclusion: The current study recorded seven species belonging to six genera and four families (Colubridae, Viperidae, Typhlopidae and Lamprophiidae) in Kangavar County, Kermanshah Province. The Colubridae with four species showed the highest diversity among the families represented.