بررسي تركيب شيميايي و مينرال شيمي مگنتيت اسكارن آهن خاك سرخ، باختر يزد، كليد اكتشافات ژئوشيميايي منطقه اي

Investigating geochemical and mineral chemistry data of Khak Sorkh iron skarn magnetite, West ofYazd, a key to regional geochemical exploration

كانسار آهن خاك سرخ در باختر شهرستان ندوشن در استان يزد قرار گرفته است. سنگ ميزبان كانه زايي، واحدهاي آهكي و سنگ آهك دولوميتي شده ترياس بالايي- ژوراسيك است كه مورد نفوذ توده هاي گرانيتوييدي اليگوميوسن قرار گرفته اند. كاني زايي آهن شامل مگنتيت بوده و سرپانتين باطله اصلي كانسنگ است. كاني هاي پهنه اسكارن عبارتند از ديوپسيد، گارنت، ترموليت، سرپانتين، فلوگوپيت و اپيدوت. شاخص هاي كاني زايي در اين منطقه عبارتند از وجود سرپانتين به عنوان كاني باطله اصلي، وجود واحدهاي ماسه سنگ هورنفلسي ميان توده هاي نفوذي و واحدهاي سنگ آهك اسكارني شده، وجود سولفيدهاي Fe-Ni-Co-As، بالا بودن مقادير Co, As, Zn و Mn در نتايج تجزيه شيميايي مگنتيت و روندهاي افزايش عيار Fe و كاهش ميزان Mg مگنتيت در نتايج مينرال شيمي هم در مقياس بلوري و هم در مقياس كانسار. بر پايه تركيب عناصر اصلي و جزيي وجود دو نسل مگنتيت مشهود بوده و تركيب مگنتيت افزايش Fe و كاهش Al, Mg و Ti را تحت تاثير فرايندهاي تعادل دوباره نشان مي دهد. نتايج داده هاي ژئوشيمي به خوبي با شاخص هاي مگنتيت تيپ گرمابي و اسكارن مطابقت دارد، از جمله مقادير پايين Cr (كمتر از ppm 10) ، مقادير بالاي Mg (2/2 تا 7/5 درصد) ، مقادير پايين TiO2 (01/0 تا 3/0 درصد) ، مقادير پايين و كمتر از حد تشخيص دستگاهي عناصر ناسازگار در ساختار مگنتيت، مانند Ag (كمتر از ppm 1) ، Mo (كمتر از ppm 1) و Na (كمتر از 1/0/10 درصد) ، و همبستگي مثبت آشكار بين Al و V در تركيب مگنتيت. نمودارهاي نسبت (wt% Ca+Al+Mn) / (wt% Ti+V) و نسبت TiO2/V2O5 براي داده هاي ژئوشيمي تاييد مي كنند كه كانه زايي در اين محدوده از نوع كانسارهاي اسكارني است.

Abstract Khak Sorkh iron deposit located about 42 km northwest of Nadushan town in Yazd Province. Host rock include upper Triassic-Jurassic limestone which are intruded by Oligo-Miocene granitoid bodies. Mineralization is dominated by magnetite, and serpentine is the main waste mineral. Skarn mineral assemblages include clinopyroxene, garnet, tremolite phlogopite and epidote. The characteristics of mineralization are: magnetite mineralization in two generations, presence of serpentine as the main waste mineral, hornfelsed greywacke units which come between intrusive bodies and skarned limestone units, absence of obvious zoning in endoskarn and exoskarn parts, presence of Ni-Co-As sulfides, high amount of Zn, As, Co and Mn in magnetite geochemical results and the increasing Fe along with decreasing Mg contents in magnetite at both deposit and crystal scales from primary to secondary types. Minor elements contents of geochemical results have been used for distinguishing of different mineral deposits (e.g, Dare et al., 2012; Dupuis and Beaudoin, 2011; Nadoll et al., 2012) and they are in good accordance to hydrothermal and skarn type deposits like: low contents of Cr (less than 10 ppm), high contents of Mg (2.2 to 7.5 ppm), low Ti02 (from 0.01 to 0.3 ppm), low amounts of incompatible elements including Ag (