قرارداد اختيار معامله از منظر فقه اسلامي

Option Contracts in Islamic jurisprudence perspective

يكي از ابتكارهاي متخصصين در امورمالي ابزارهاي مالي مشتقه مي باشد، كه در رشد و شكوفا شدن بازارهاي مالي نقش كليدي ايفا مي نمايد. رويكرد و هدف اصلي از ابداع اين ابزارها مقابله با ريسك مي باشدكه باگذشت زمان تكامل و تنوع بيشتري پيدا مي كنند. از مهم ترين اين ابزارها، قرارداد اختيار معامله است كه در مقايسه با ساير ابزارهاي مشتقه از انعطاف پذيري بيشتري برخوردار است و در نتيجه به وسيله آن بهتر مي توان خطرات ناشي از نوسانات قيمت را پوشش داد، اما از آن جايي كه قرارداد اختيار معامله، از عقود نوظهور است، جمعي از حقوق دانان و فقها، به ويژه فقهاي عامه (اهل سنت) قراردادهاي ياد شده را واجد ايرادات عديده دانسته و از جهات مختلف در صحت آن ترديد نموده اند همچنين وجود دو نقيصه در قراردادهاي آتي يكسان باعث شد تا حقّ اختيار معامله ايجاد شود. در قراردادهاي آتي يكسان، قيمت در قرارداد ثابت است و از ريسك تغييرات قيمت جلوگيري مي كند؛ ولي دو طرف نمي توانند از تغييرات قيمت در بازار، منفعتي كسب كنند. نقيصه دوم، عدم امكان استفاده آن براي مديريت بدهي هاي اقتضايي و احتمالي است؛ اما در بحث فقهي حقّ اختيار معامله را نمي توان شبيه قولنامه يا بيمه يا بيع العربون دانست؛ ولي قابليت تصحيح شرعي را دارد. دراين مقاله نظريه علماي اهل سنت وشيعه به همراه توضيحات لازم با دليل ذكر شده است.

One of the initiatives of specialists in finance is derivative financial instruments which has a special role in the growth of financial markets. The main objective of developing these tools is confronting the risks that they become more evolved and variant over time. One of the most important tools is the option contract which is more flexible comparing to other derivative tools, so price fluctuation Risks are better covered, but as far as option contracts are of the new ones, a group of jurists and lawyers criticized these contracts and they are not sure about their authenticity. Also, there are two shortcomings in same future contracts that make an option deal. In same future contracts, the price is fixed in the contract and it prevents price change risks, but the two parties do not profit from market changes. The second shortcoming is the inability to use it for managing possible and expediency debts, but in legal discussions, Option deal is not considered as a memorandum or insurance, but they can be corrected legally. In this paper, the theories of Shiite and Sunni scholars are presented with their explanations