اثر محلول پاشي نانو كلات آهن و اسيد فوليك بر عملكرد دانه و برخي صفات فيزيولوژيك ارقام كنجد در شرايط تنش خشكي

تنش خشكي و كود آهن نقش مهمي در تعيين عملكرد دانه و كيفيت محصولات دانه روغني ايفا مي ­كنند. به­ منظور بررسي اثر محلول­ پاشي نانو كلات آهن و اسيد فوليك بر برخي صفات كمي و كيفي دو رقم كنجد در شرايط تنش خشكي، آزمايشي به صورت اسپليت­ پلات فاكتوريل در قالب طرح بلوك­ هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شاهد تهران در سال زراعي 96-1395 اجرا شد. عامل اصلي آزمايش شامل: تنش خشكي در سه سطح (آبياري كامل (شاهد)، آبياري تا 50 درصد دانه­بندي و آبياري تا 50 درصد گل­دهي) بود. عوامل فرعي شامل محلول ­پاشي در چهار سطح (عدم محلول­ پاشي به عنوان شاهد، نانو كلات آهن، اسيد فوليك و تركيب نانو كلات آهن و اسيد فوليك) و همچنين دو رقم دشتستان و هليل بودند. نتايج نشان داد كه اثر تنش خشكي، محلول ­پاشي و رقم بر صفات عملكرد دانه، درصد و عملكرد پروتئين، عملكرد روغن، ميزان كلروفيل­هاي a، b و كل و ميزان فعاليت آنزيم سوپراكسيد ديسموتاز در سطح احتمال يك درصد معني­ دار بودند. قطع آبياري در 50 درصد گل­دهي كم­ترين عملكرد دانه، عملكرد پروتئين، درصد و عملكرد روغن را داشت. در بين تركيبات محلول­ پاشي نيز، كاربرد تلفيقي نانو كلات آهن همراه با اسيد فوليك از نظر صفات عملكرد دانه، درصد و عملكرد پروتئين، درصد و عملكرد روغن، كلروفيل كل، كلروفيل b داراي ميانگين بالاتري در مقايسه با بقيه تيمارها بود. در اكثر صفات مورد بررسي رقم هليل در مقايسه با رقم دشتستان داراي برتري معني­داري در سطح احتمال پنج درصد بود. بيش­ترين عملكرد دانه و عملكرد روغن در كاربرد تلفيقي نانو كلات آهن با اسيد فوليك در رقم هليل (به­ ترتيب با ميانگين 2507/2 و 1151/4 كيلوگرم در هكتار) مشاهده شد. قطع آبياري در 50 درصد گل­دهي در شرايط عدم محلول­ پاشي موجب افزايش فعاليت آنزيم كاتالاز (بالاي 80 درصد) در مقايسه با تيمار شاهد شد.