عملكرد و ويژگي‌ هاي رشدي ارقام آفتابگردان تلقيح شده با قارچ‌هاي آربوسكولار ميكوريزا در شرايط تنش خشكي

يكي از روش هاي نوين در زمينه مديريت بهينه و افزايش بهره وري استفاده از منابع آب در مصارف كشاورزي، به ­كارگيري روش هاي كم ­آبياري است. با توجه به اهميت اين موضوع، اين پژوهش به منظور تعيين اثر همزيستي قارچهاي ميكوريزا بر عملكرد رقم­ هاي آفتابگردان در شرايط تنش خشكي و به ­صورت آزمايش كرت هاي دوبار خرد شده بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1395 انجام شد. تيمارهاي اعمال شده شامل سطوح تنش خشكي: تنش شديد، متوسط و بدون تنش، سه رقم آفتابگردان فرخ، هايسان و برزگر و دو گونه قارچ ميكوريزا Glomus mossea و Glomus intraradicesبودند. براي اعمال تيمارهاي مختلف خشكي، سطوح مختلف تخليه رطوبتي خاك (به ­ترتيب 80، 60 و 40 درصد) در نظر گرفته شد. تيمارهاي مختلف كم آبياري پس از ساقه رفتن اعمال شد و سپس ويژگي هاي رشدي و عملكرد اندازه­ گيري شد. نتايج نشان داد كاربرد ميكوريزا اثرمعني داري بر افزايش مقدار عملكرد دانه و روغن ارقام آفتابگردان، وزن خشك ساقه، طول ساقه، تعداد دانه و قطر طبق دارد. بيش­ترين عملكرد دانه از كاربرد رقم هايسان و قارچ G.mossea در شرايط تنش خشكي متوسط (6399/05 كيلوگرم در هكتار) به ­دست آمد. تنش خشكي شديد و متوسط بدون كاربرد قارچ به ­ترتيب موجب 46 درصد و 20 درصد افت عملكرد ارقام آفتابگردان نسبت به شاهد (شرايط بدون تنش و بدون استفاده از قارچ) شدند. تنش خشكي متوسط و كاربرد قارچ آربوسكولار ميكوريزا تنها 13 درصد عملكرد دانه آفتابگردان را نسبت به آبياري كامل كاهش داد كه در مقايسه با آبياري كامل 30 درصد در مصرف آب آبياري صرفه جويي شد. بنابراين نتيجه­ گيري شد كه كاربرد قارچ آربوسكولار ميكوريزا افت عملكرد ناشي از تنش خشكي را از طريق صرفه جويي در مصرف آب مي­تواند جبران نمايد.