كليدواژه :
شاخص بهداشتي - درماني , سنجش و تحليل نابرابري , TOPSIS , SAW , روش هاي ادغام، پيرسون , خدمات بهداشتي در ماني در شهرستان هاي استان كرمانشاه
چكيده فارسي :
در ميان شاخص هاي مختلف توسعه، شاخص بهداشت از مهم ترين شاخص هاي پيشرفت هر كشور به شمار مي آيد و ميزان موفقيت برنامه هاي توسعه ملي نيز تا اندازه زيادي در گرو دستيابي به هدف هاي اين بخش است. نابرابري در بهداشت و درمان در بين مناطق، بيانگر ا ختلاف و تفاوت ها در ميزان توسعه امكانات بهداشتي و درماني در بين شهرها، روستاها، مناطق و كشورها مي باشد . هدف اين پژوهش بررسي پراكنش فضايي شاخص بهداشتي- در ماني در شهرستان هاي استان كرمانشاه و مشخص شدن شهرستان هاي برخوردار و محروم در شاخص بهداشتي - درماني مي باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، كاربردي و به لحاظ روش انجام، توصيفي- تحليلي و جامعه ي آماري آن 14 شهرستان استان كرمانشاه مي باشد. داده هاي مورد نياز از سرشماري عمومي نفوس و مسكن و سالنامه آماري 1394 استان كرمانشاه استخراج شده است. به منظور تعيين سطح توسعه شهرستان هاي استان، 41 متغير در بخش بهداشتي - درماني كه سرانه سازي شده اند براي تعيين اهميت هر يك از متغيرها از روش آنتروپي شانون استفاده شد. جهت تجزيه و تحليل از مدل هاي كميSAW و TOPSIS و براي ادغام نتايج از روش هاي ميانگين رتبه ها، بردا و كپلند استفاده و همچنين براي بررسي همبستگي بين نرخ شهرنشيني و فاصله از مركز استان با وضعيت توسعه خدمات بهداشتي- درماني از همبستگي پيرسون استفاده شده است نتايج پژوهش نشان مي دهد چهار شهرستان قصرشيرين، پاوه، سنقر و كرمانشاه در رتبه هاي اول تا چهارم و توسعه يافته هستند، سه شهرستان جوانرود، كنگاور و صحنه در رتبه هاي پنجم تا هفتم و در سطح نيمه توسعه يافته، پنج شهرستان دالاهو، هرسين، گيلانغرب، اسلام آبادغرب و سرپل ذهاب در رتبه هاي هشتم تا دوازدهم و درحال توسعه هستند و دو شهرستان روانسر و ثلاث باباجاني در رتبه هاي سيزده و چهارده و محروم از توسعه هستند. با توجه به نتايج مشخص شد در توزيع خدمات بهداشت و درمان و ميزان برخورداري در سطح شهرستان هاي استان كرمانشاه، تفاوت و نابرابري وجود دارد و وضعيت شهرستان ها نسبت به هم متفاوت است و ديگر پژوهش حاكي از آن است بين نرخ شهرنشيني و فاصله از مركز با وضعيت توسعه خدمات بهداشتي- درماني همبستگي وجود ندارد.
چكيده لاتين :
Among the numerous indicators of development, health index is one of the most important indicators of progress in each country, and to a large extent, the success rate of national development programs depends on achieving the objectives of this sector. Inequality in health and medical careness among the regions displays the differences in the extent of development of health facilities among cities, villages, regions and countries. The purpose of the present study was to investigate the spatial distribution of health indices in Kermanshah province and to identify the privileged and deprived counties in terms of health-medical situation. Based on aim, the present study is an applicable research and based on method it is a descriptive-analytical one. The sample of the present study includes 14 counties of Kermanshah province. Required data were extracted from the Population and Housing Census and the annual statistical report of 2015 of Kermanshah province. In order to determine the level of development of provincial counties in terms of per capita health-medical indicator, 41 variables were used and quantified. Shannon entropy method was applied to determine the importance of each variable. For data analysis, the SAW and TOPSIS models were applied. Also the mean rank, Brada and Copelend methods were used to integrate the results of the models (SAW, TOPSIS). Pearson correlation was used to show the relationship between urbanization rate and distance from the center of the province with the status of development of health services. The results of the present research indicated that four counties were located at develped category. They include: Qasarshirin, Paveh, Sunqor and Kermanshah, respectively. Three counties namely Javanrood, Kangavar and Sahneh were categorized as semi-developed, respectively. Dalahu, Harsin, Gilan-Gharb, Islamabad, and SarPul Zahab were classifies as developing counties. and finally, Ravansar and SalasBabajani were considered as deprived counties of Kermanshah province. According to the results, it was found that there is inequality and difference in distribution of health services among the counties of Kermanshah province and the conditions of counties are different from each other. Also, it was found that there were not any correlations between the rate of urbanization and distance fron the center of province with the development of health-medical services.
