عنوان مقاله :
زمين‌ريخت‌شناسي و ساز و كارگسلش زمين‌لرزه‌هاي 10 و 21 آذرماه 1396 هجدك كرمان
عنوان به زبان ديگر :
Geomorphology and faulting mechanism of 1-12 December 2017, Hojedk earthquakes
پديد آورندگان :
طالبيان، مرتضي سازمان زمين شناسي و اكتشافات معدني كشور - پژوهشكده علوم زمين , قرشي، منوچهر سازمان زمين شناسي و اكتشافات معدني كشور - پژوهشكده علوم زمين , كوثري، احسان مركز مطالعات علوم زمين آلمان
كليدواژه :
زمين‌لرزه هجدك , گسلش سطحي , گسل پنهان , زمين ريخت شناسي , تداخل سنجي رادار
چكيده فارسي :
در آذر ماه سال 1396 سه زمين‌لرزه با بزرگي 9/5 تا 1/6 در منطقه هجدك كرمان روي داد. اين زمينلرزهها با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي، تداخل‌سنجي رادار و بازديد ميداني مورد مطالعه قرار گرفت. رومركز زمين‌لرزه اول و دوم در مرز كوه و دشت در دامنه شمالي ميان كوه كه بلندي اصلي منطقه است، قرار مي‌گيرد. هيچگونه گسيختگي سطحي همراه با اين زمينلرزهها در سطح زمين ديده نشده است وتداخل‌سنجي رادار نيز بالا آمدگي نسبتا متقارن سطح زمين را براي اين زمينلرزهها نشان مي‌دهد. بر اين اساس، دو سناريوي گسل زمين‌لرزه‌اي با شيب به سوي جنوب باختري و ياگسل زمين‌لرزه با شيب به سوي شمال خاوري براي اين زمينلرزهها امكان‌پذير است. رومركز رويداد سوم در دشت آبرفتي شمال ميان كوه قرار مي‌گيرد . آثار گسلش سطحي همراه با اين رويداد نخست در تصاوير ماهواره‌اي پس از رويداد و تداخل‌سنجي رادار ديده شد و سپس در بازديد صحرايي مورد تأييد قرار گرفت. اين زمين‌لرزه با حدود 6 كيلومتر گسيختگي سطحي و بيش از يك متر بالا آمدگي بلوك جنوبي در راستاي گسله با ساز و كار راندگي و شيب به سوي جنوب باختري همراه بود. هيچگونه آثار گسلش پيش از رويداد زمين‌لرزه در دشت آبرفتي ديده نشده است كه احتمالا ناشي از شسته شدن آن به‌وسيله سيلاب‌هاي فصلي است. با اين وجود، در ادامه گسله به سوي شمال باختري بريدگي آبرفت‌هاي جوان بيانگر وجود گسلهاي جوان و جنبا در اين منطقه است. جنبش گسلهاي پنهان پيش از اين نيز زمين‌لرزه هاي بزرگي همچون طبس، بم، و سرپل ذهاب را موجب شده است. زمين‌لرزه هجدك نيز يك بار ديگر اهميت شناسايي و توجه به اين گسل‌ها در برآورد خطر زمين‌لرزه به‌ويژه در مجاورت شهرهاي بزرگ را يادآور مي‌شود.
چكيده لاتين :
On 1-12 December 2017 three earthquakes (Mw 5.9 -6.1) shake Hojedk region in Kerman province. We used satellite images, radar interferometry and field investigation to examine the sourceprocesses of these earthquakes in south–central Iran. The epicenter of first two events located near northern boundary of the Miankuh, a major topographic feature of the region. No surface rupture has been seen with these events and InSAR results show semi symmetric uplift of the region. Therefore, two scenarios of faulting with dip to the SW or NE are possible. Epicenter of the third event located further north within the alluvial plane. Evidence for coseismic surface rupture associated with this event was first observed on Sentinel satellite image and InSAR analysis. It was then confirmed by field investigation. The event produced a coseismic scarps with more than 1 m vertical displacement over a total distance of∼6 km, along a fault with reverse mechanism and dip to the SW. Any signs of earlier coseismic ruptures along this fault had been obliterated by the time of the 2017 earthquake, probably by occasional flash floods, so that the fault could not been identified beforehand. However, there is evidence of young alluvial offsets further to the NW along strike of the fault, suggesting existence of active structures in the region. Reactivation of blind faults have caused other major earthquakes such as 1978 Mw 7.4 Tabas, 2003 Mw 6.6 Bam, and 2017 Mw 7.3 Sarpol Zahab earthquakes in the past. The Hojedk earthquakes remind us about importance of recognizing and studying blind faults, especially if they are close to population centers.
