كاني‌شناسي، ژئوشيمي و دما-فشارسنجي گنيس‌هاي مجموعه دگرگوني سلطان‌آباد (شمال‌شرق سبزوار)

Mineralogy, Geochemistry and Thermobarometry of Gneisses from Soltanabad Metamorphic Complex (NE Sabzevar)

مجموعۀ دگرگوني سلطان آباد در نوار افيوليتي شمال شرق سبزوار برونزد دارد. در اين مجموعه همراه با متابازيت، سرپانتينيت و توده هاي نفوذي آداكيتي، يك تودۀ گنيسي مجزا نيز وجود دارد. كاني هاي سنگ ساز نمونه هاي گنيسي شامل كوارتز، پلاژيوكلاز، اپيدوت، آمفيبول، گارنت و كلريت هستند. بر اساس فراواني كاني هاي تيره و روشن، انواع مختلف گنيس هاي مافيك، حدواسط و فلسيك قابل تمايز هستند. ميانگين شرايط دگرگوني گنيس هاي مجموعه سلطان آباد، ( ±39) 462 درجۀ سانتي گراد در فشار (2.15 ±) 12.4 كيلوبار محاسبه شده كه مي تواند در يك جايگاه فرورانش با رژيم حرارتي نسبتاً داغ حكم فرما باشد. شيمي سنگ كل گنيس هاي بررسي شده نشان دهندۀ تركيب پلاژيوگرانيتي آن هاست كه در نتيجۀ ذوب بخشي توالي مافيك پوسته اقيانوسي به دست آمده اند. نسبت هاي ايزوتوپي هافنيم زيركن و الگوي نمودار عناصر نادر خاكي قرابت اين گنيس ها با مورب را تاييد مي كند. گنيس هاي مجموعه دگرگوني سلطان آباد، شباهت تركيبي چشم گيري با پلاژيوگرانيت پهنه هاي افيوليتي ايران و قبرس نشان مي دهند. شاخص هاي ژئوشيميايي اين گنيس ها، با پلاژيوگرانيت هاي جايگاه بالاي فرورانش نيز قابل مقايسه است. احتمالاً گنيس ها و شيست هاي آبي مجموعه دگرگوني سلطان آباد، معرف پلاژيوگرانيت و سنگ هاي مافيك ليتوسفر اقيانوسي سبزوار است كه دست خوش دگرگوني پهنه فرورانش شده است.

Soltanabad metamorphic complex cropped out in the ophiolitic range of NE Sabzevar. There is a distinct gneissic body exposed in this complex which is associated with metabasite, serpentinite and adakitic intrusions. Quartz, albite, epidote, amphibole, garnet and chlorite are the rock forming minerals of gneissic samples. Based on abundances of light and dark minerals, different types of felsic, intermediate and mafic gneisses are distinguishable. Metamorphic conditions of the Soltanabad complex gneisses is estimated as 462 (±39)°C at pressure of 12.4 (±2.15) kb indicating a hot thermal regime of a subduction setting. Based on the whole rock geochemistry gneisses have plagiogranitic composition and formed by partial melting of mafic sequence in oceanic crust. Isotopic ratio of zircon’s Hf and REE pattern confirm a MORB affinity of these gneisses. The Soltanabad metamorphic complex gneissesdisplay considerable compositional similarity with plagiogranite of Iran and Cyprus ophiolitic zones and thier geochemical characteristics are comparable with plagiogranites of supra-subduction zone setting. Probably gneisses and blueschists of the Soltanabad metamorphic complex are plagiogranites and mafic rocks of the Sabzevar oceanic lithosphere that experienced subduction zone metamorphism.