تحليل خصوصيات ساختاري سرمايه اجتماعي بهره‌برداران در راستاي استقرار مديريت مشاركتي مرتع (منطقه مورد مطالعه: سامان عرفي نردين، شهرستان ميامي، استان سمنان)

Analyzing structural characteristics of user’s social capital for participatory management in rangeland ecosystems (Case study: Nardin traditional boundary, Mayamey County, Semnan Province)

امروزه در ميان نيروهاي قدرتمند حاكم بر منابع طبيعي از جمله مراتع، مـشاركت يكـي از عوامـل حيـات‌بخش و پويايي در اين منابع است كه با ايجـاد ارتباطـات شـبكه­اي بين بهره­برداران مرتع و بـا استفاده از فكر و عمل جمعي سبب مي‌شود تا مرتع حركـت مطلـوبي را از وضـع موجـود بـه وضـع مطلوب طي نمايد. با توجه به اينكه وجود سرمايه اجتماعي بالا در بين افراد منجر به مشاركت بيشتر آنان و موفقيت طرح‌هاي مشاركتي خواهد گرديد، در اين تحقيق تحليل خصوصيات ساختاري سرمايه اجتماعي در بين 28 بهره­بردار مرتع در سامان عرفي نردين در شهرستان ميامي استان سمنان صورت گرفته است. روش تحقيق در اين مطالعه، تحليل شبكه است كه با تاكيد بر پيوندهاي اعتماد خاص (درون گروهي) و مشاركت در فعاليت‌هاي مرتعداري و محاسبه شاخص­هاي سطح كلان شبكه بهره‌برداران مرتع انجام گرفته است. نتايج حاكي از آن است كه ميزان سرمايه اجتماعي در بين بهره‌برداران در حد متوسط است. پايداري روابط و تعادل شبكه نيز ضعيف و پيوندهاي اعتماد و مشاركت در بين افراد در حد مطلوبي نهادينه نشده است. همچنين سرعت پايين گردش پيوند اعتماد و مشاركت و عدم اتحاد در بين بهره­برداران از ديگر چالش‌هاي مهم در ساماندهي مديريت مشاركتي مرتع در اين منطقه است. بر اساس نتايج به­دست آمده مي­توان استدلال نمود كه تقويت هرچه بيشتر سرمايه اجتماعي ضمن اعتمادسازي در شبكه و ايجاد تمايل بهره­برداران اين سامان عرفي براي مشاركت در فعاليت‌هاي مرتعداري لازم مي­باشد تا از اين طريق بتوان به موفقيت در زمينه مديريت مشاركتي مرتع دست يافت.

Participation activates network relations among rangeland users and it can enhance range condition. Since high social capital leads to higher participation and consequently the success of collaborative projects, present study was an attempt to analyze the structural characteristics of social capital of 28 rangeland users in Nardin traditional boundary in Mayamey County of Semnan province. Network analysis was used to assess bonding trust and participation ties in rangeland management activities and macro-level indicators of rangeland user networks. Results indicated that although there is moderate social capital among the users in the study area, their sustainability of relations and network balance are rather weak. Furthermore, trust and participation ties among actors were not optimum. Low speed of trust and participation tie exchange and lack of unity among users were other main challenges in participatory management in this region. According to the findings, reinforcement of social capital along with trust building in the network, and enhancing willingness to participate among users in this traditional boundary can facilitate successful rangeland participatory management in rangelands of the study area.