بررسي روابط علت و معلولي كسري بودجه، عرضه پول و نرخ تورم در ايران

Causality Assessment among Budget Deficit, Money Supply and Inflation Rate in Iran

هدف اصلي اين تحقيق بررسي روابط علت و معلولي كسري بودجه، عرضه پول و نرخ تورم در ايران طي دوره 1394-1360 است. براي اين منظور با استفاده از رويكرد اقتصاد سنجي خود رگرسيون برداري (VAR)و الگوي تصحيح خطاي برداري (VECM) رابطه بلند مدت و كوتاه مدت بين كسري بودجه، عرضه پول و نرخ تورم بررسي شده است، سپس به منظور بررسي رابطه علت و معلولي بين كسري بودجه، عرضه پول و نرخ تورم طي دوره زماني مورد مطالعه از آزمون عليت گرنجري استفاده گرديد و براي اين منظور نرم افزار eviews مورد استفاده قرار گرفت. نتايج بردار نرمال بلندمدت نشان داد حجم پول و كسري بودجه تأثير مثبت و معني داري بر نرخ تورم در طي دوره مورد بررسي دارند هم‌چنين بر اساس نتايج حاصل از آزمون عليت گرنجر، يك رابطه مستقيم و يا غير مستقيم بين تمام متغيرها در مدل وجود دارد. با توجه به نتايج به دست آمده، عرضه پول علت تورم و كسري بودجه علت عرضه پول است و افزايش مداوم در كسري بودجه منجر به عرضه بيشتر پول شده و عرضه پول منجر به افزايش تورم مي‌شود. از سوي ديگر يك رابطه علت و معلولي دو طرفه بين كسري بودجه و تورم وجود ديده مي شود.

The main purpose of this research is study of cause and effect relationships among budget deficit, money supply and inflation rate in Iran over the years 1981-2015. For this purpose has been studied the long run and short run relationship among budget deficit, money supply and inflation rate by using vector autoregressive econometrics approach (VAR) and vector error correction model (VECM). Then in order to study causality relationship among budget deficit, money supply and inflation rate during the period under review was used granger causality test and for this purpose has been used eviews software. The results of long run normal vector showed money amount and budget deficit have had positive and significant effect on inflation rate during the period under review. Also based on the results of granger causality test there is a direct or indirect relationship among all of the variables in the model. Based on these results, money supply causes inflation and budget deficit causes money supply and a continuous increase in budget deficit leading to more money supply and money supply leading to more inflation. On the other hand there is a two way causality relationship between budget deficit and inflation.