تاثير ماليات بر ارزش افزوده بر توزيع درآمد در گروه كشورهاي منتخب درآمد متوسط

Impact of Value Added Tax on Income Distribution in middle-income selected countries

هدف اصلي اين مقاله، بررسي ميزان تأثيرگذاري ماليات بر ارزش افزوده بر توزيع درآمد در گروه كشورهاي منتخب درآمد متوسط مي‌باشد. يكي از دغدغه‌هاي سياستگزاران مالياتي به كارگيري نظام ماليات بر ارزش افزوده، با توجه به آثار تنازلي اين نوع ماليات مي باشد. از آن جا كه ماليات بر ارزش افزوده عمدتًا با نرخ يكسان بر عموم كالاها و خدمات - صرف نظر از كشش قيمتي و درآمدي تقاضاي آ‌ن‌ها - وضع مي‌گردد، مي‌تواند موجب انتقال بار مالياتي به مصرف كنندگان كالاها و خدمات گردد. اين امر سازگار با اصول عدالت مالياتي نبوده و در صورتي كه به نحو مناسبي خنثي نگردد، مي‌تواند موجبات تعميق عدم اعتماد و شكاف ميان عموم مؤديان مالياتي(مصرف كنندگان) و دولت را فراهم آورده و ماليات گريزي را تشويق نمايد. نتايج حاصل از برآورد مدل با استفاده از روش اثرات ثابت و گشتاورهاي تعميم يافته در گروه كشورهاي منتخب درآمد متوسط در دوره زماني 2015-1995 نشان مي‌دهد كه ماليات بر ارزش افزوده تاثير مثبت و معناداري بر ضريب جيني به عنوان شاخص توزيع درآمد دارد. با افزايش ماليات بر ارزش افزوده، ضريب جيني افزايش يافته و نابرابري بيشتر مي‌گردد.

The main purpose of this paper is evaluation of VAT effectiveness on income distribution in a group of selected countries with average revenue. A challenge of tax policy makers is applying the VAT systems regarding to repressive effects of it. While the VAT was applied on all goods and services with same rate, regardless of price elasticity and price elasticity of demand, it resulted in transfer of the tax burden to consumers. Therefore, in on side, it conflicted with tax equity principle and if it is not considered, it could make distrust between public and taxpayers (consumers) and government and encourage people to be tax evasion. The results of model study using fixed effects and Generalized Method of Movement in middle-income selected countries during 1995-2015 showed that VAT have significant and positive effect on Gini coefficient as income distribution index. Increasing the VAT rate resulted in increasing the Gini coefficient and inequity.