كليدواژه :
منطق , شناخت نظرورزانه , شناخت از راه آشنايي , زبان عرفي , آگاهي عرفي
چكيده فارسي :
در اين نوشتار به نسبت بين زبان و منطق در فلسفۀ هگل خواهيم پرداخت. در ابتدا بين دو وجه مهم زبان، يعني وجه نشانه‌شناسانه و وجه معناشناسانه، تمايز خواهيم نهاد. خواهيم ديد زبان از وجه نخست صرفا بر مبناي قواعد دستوري يا به منزلۀ ساختاري از نشانه‌ها لحاظ مي‌شود. اما هنگامي كه، به شكل انضمامي، وجه معنايي زبان نيز در تحليل وارد گردد، با زبان همچون قلمرو عام بازنمايي‌ها روبه‌رو خواهيم شد. از همين لحاظ است كه هگل زبان را، به منزلۀ عرصۀ بازنمايي‌ها، مبناي نحوه‌اي از شناخت به معناي آشنايي مي‌داند كه شرط و پيش‌فرض شناخت فلسفي ست. در وهلۀ سوم نشان خواهيم داد كه زبان به منزلۀ مبناي نحوۀ شناختِ مبتني بر آشنايي، همان نقطۀ آغاز سير پديدارشناسي روح است. به همين معنا ست كه هگل پديدارشناسي را نردبان صعود آگاهي عرفي تا سطح آگاهي فلسفي مي‌داند. به تعبير ديگر، پيشرويِ ديالكتيكيِ قالب‌هاي آگاهي از سطح آگاهي و زبان عرفي آغاز مي‌شود و به سطح منطق همچون حقيقت زبان مي‌رسد. در اين وهلۀ چهارم روشن مي‌شود كه مقام منطق دقيقا وارونۀ مقام آگاهي عرفي ست و از اين لحاظ مي‌توان گفت زبان يعني منطق بالقوه و منطق يعني زبانِ بالفعل.
چكيده لاتين :
In this paper, we will focus on the relation of language and logic in Hegel’s philosophy. First, we will distinguish between two important aspects of language, that is, the semiological aspect and the semantical. As we will see, language in the first aspect is solely considered as a system based on grammatical rules or as a structure of signs. But when, in a concrete way, the semantical aspect of language is also taken into account, we will encounter language as the general realm of representations. It is in this context that Hegel considers language, as the realm of representations, to be the basis for a kind of knowledge by acquaintance, which is the condition and the presupposition of philosophical knowledge. Thirdly, we will show that language as the basis of knowledge through familiarity is the very beginning of the Phenomenology of Spirit. It is for this reason that Hegel considers Phenomenology to be a ladder of ascension of common consciousness to the level of philosophical consciousness. In other words, the dialectical progression of the forms of consciousness begins from the level of common consciousness and common language and ultimately reaches the level of logic as the truth of language. In the end, it becomes clear that the realm of Hegel’s logic is precisely the inversion of common consciousness, and in this sense we can say that language is the potential logic and logic is the actual language.
