عنوان مقاله :
انرگيا و انتلخيا: نقدي بر ارسطو از منظر رويكرد منادولوژيك
عنوان به زبان ديگر :
Energeia and Entelecheia: A Monadologic Approach to the Aristotelian Theory of Change
پديد آورندگان :
شامخي، محمد علي دانشگاه تهران - گروه فلسفه , حسيني بهشتي، محمدرضا دانشگاه تهران - گروه فلسفه
كليدواژه :
ارسطو , لايب‌نيتس , انرگيا , فوسيس , دوناميس , انتلخيا
چكيده فارسي :
مقاله‌ي حاضر كوششي است براي ارزيابي و نقادي نظريه‌ي حركت ارسطويي از منظر رويكرد منادولوژيك - رويكردي كه مي‌كوشد همه چيز را بدون دخالت معجزه‌آساي غير، و صرفا با اتكا به درون‌زايي جوهر توضيح دهد. اين رويكرد ميراثي لايب‌نيتسي است و در اين نوشته نيز چيستي آن با رجوع به منادولوژي لايب‌نيتس توضيح داده خواهد شد. اتخاذ رويكرد منادولوژيك در فهم نقادانه‌ي ارسطو موجب پديد آمدن تعبيري متفاوت با تعبير رايج از فلسفه‌ي او خواهد شد كه اين تعبير را تعبير طبيعت‌شناسانه نام نهاده‌ايم. در اين پژوهش به مفاهيم انتلخيا، دوناميس/فوسيس و انرگيا پرداخته شده است. بخش اصلي اين نوشتار با تكيه بر تعبير طبيعت‌شناسانه به سراغ تمايز موجودات طبيعي و مصنوعي و جدايي متحرك و محرك مي‌رود تا نشان دهد نظرات ارسطو در اين حوزه‌ها نه با رويكرد طبيعت‌شناسانه سازگارند و نه خود قدرت مقاومت در برابر انتقادات و پرسش‌ها را دارند. اين مقاله تلاشي است بران آشكار كردن اين نكته كه ارسطويي ماندن مستلزم گذر از ارسطو است. مقاله‌ي حاضر رويكردي تاريخي و تبارشناسانه ندارد و صرفا تحليلي است فلسفي درباره‌ي مفهوم خودمتحرك بودن، در موجودات غيرمجرد، از طريق خوانش ارسطو به اتكاي منادولوژي.
چكيده لاتين :
This article investigates the necessity of a Leibnizian re-interpretation of Aristotelian theory of change. Substance-seeking attitude in Aristotle’s philosophy of nature has been by no means something uncertain or shrouded in doubt, but its prominence and its aspects and consequences are better laid bare when seen in the light of Leibnizian Monadology. Briefly the claim is that some Aristotelian remarks and theories should be amended and some falsified if the immanency of substance is to be taken seriously. The paradigm of this immanency is the Leibnizian conception of metaphysical substance or monad. Monadological approach, deeming any influence from without impossible, bases the explanation solely on the spontaneity and immanency of substance. Thus Having had been imprisoned in the labyrinth of Aristotelian physics – esp. in the concepts of dynamis, physis, entelechia and energeia, in the distinction between the mover and the moved and in the differentiation between natural and artificial beings -, the Minotaur eventually escaped the maze and now is clearly discernable: It is nothing but “Being as Unfolding”. Historically and genealogically this article hardly bears anything noteworthy or informative, since the emphasis is on a philosophical reappraisal, and not just an interpretation, of Aristotelian theory of change. Sometimes being Aristotelian requires saying “nay!” to Aristotle.
