مقايسه روش‌ هاي ترجيح بيان‌شده در ارزش ‌گذاري اقتصادي خدمات اكوسيستمي (بررسي موردي: جنگل‌ هاي حرا قشم)

A comparison of stated preferences methods for economic valuation of ecosystem services (case study: Qeshm mangrove ecosystems)

سابقه و هدف: روش‌‌هاي ترجيح بيان‌شده دسته‌اي از روش‌هاي ارزش‌گذاري اقتصادي كالاها و خدمات محيط‌ زيستي به ‌شمار مي‌روند كه به استخراج ترجيح‌هاي افراد براي كالاها و خدمات مزبور با استفاده از رفتار بيان‌شده آنها در يك موقعيت بازار فرضي مي‌پردازند. اين روش‌ها شامل دو روش كلي ارزش‌گذاري مشروط (cvm) و آزمون انتخاب (ce) هستند كه از مبناي نظري مشتركي در توضيح رفتار انتخاب برخوردارند. بر اساس نظريه اقتصاد نئوكلاسيك، برآوردهاي wtp/wta حاصل از اين دو روش بايد يكسان باشند، با وجود اين، در سال‌هاي اخير بررسي‌هايي انجام شده‌ كه نشان داده‌اند اين برآوردها متفاوت هستند. هدف اين تحقيق، مقايسه رويكرد آزمون انتخاب و ارزش‌گذاري مشروط در استخراج ميزان تمايل به پذيرش (wta) براي حفاظت و بهبود وضعيت محيط‌ زيستي جنگل‌هاي حرا است.مواد و روش‌ها: براي دست‌يابي به اين هدف، wta مردم محلي ساكن در روستاهاي مجاور اين جنگل‌ها براي تغيير در وضعيت كيفي جنگل‌ها بر اساس داده‌هاي جمع‌آوري‌شده از طريق پرسش‌نامه ارزيابي شد. پرسش‌نامه آزمون انتخاب (ce) و ارزش‌گذاري مشروط (cv) با فرمت انتخاب دوگانه دوبعدي تنظيم و از مردم محلي درباره سناريوهاي فرضي با محتواي برداشت كمتر از خدمات استفاده‌اي جنگل‌هاي حرا و در ازاي آن جبران درآمد ازدست‌رفته با معيارهاي تمايل به پذيرش سوال شد. داده‌هاي به‌دست‌آمده با استفاده از مدل لاجيت شرطي و لاجيت دوتايي تحليل شدند.نتايج و بحث: نتايج پژوهش نشان داد كه افراد وقتي با فرمت‌هاي مختلفي از سوالات فرضي مواجه مي‌شوند، پاسخ متفاوتي مي‌دهند. نتايج مدل لاجيت شرطي نشان داد بيش از نيمي (57/75 %) از پاسخ‌دهندگان براي پذيرش ريسك محيط زيستي ناشي از حفاظت، تمايل به دريافت غرامت دارند و از ديدگاه آنها، ويژگي امكان گردشگري درجنگل‌هاي حرا بيشترين ارزش نهايي (233940 ريال در روز) را نسبت به ويژگي‌هاي حراچيني و صيد ماهي دارد. نتايج مدل لاجيت دوتايي براي داده‌هاي پژوهش cvm نيز نشان داد كه 99 درصد از پاسخ‌دهندگان تمايل به پذيرش گزينه‌هاي كاهش ميزان برداشت‌ از جنگل‌هاي حرا و مشاركت در امر حفاظت را دارند. ميانگين wta هر خانوار روستايي نيز 331411 ريال در روز (9942330 ريال در ماه) به دست آمد. سپس مقادير رفاه برآورد‌شده توسط دو روش با هم مقايسه شدند. مقايسه نتايج برآورد‌هاي رفاه حاصل از cvm و ce نشان داد كه ارزش برآورد‌شده از طريق روش cvm حدود يك ششم مقادير به‌دست‌آمده از طريق روش ce (1959000 ريال در روز) است. همچنين نتايج نشان دادند كه روش ce از پتانسيل بيشتري براي توضيح رفتار انتخاب مصرف‌كنندگان برخوردار است. چرا كه در روش cvm فقط ويژگي قيمت براي توصيف كالاي مورد ارزش‌گذاري استفاده مي‌شود و انتخاب افراد تحت تاثير مقدار پيشنهادي قيمت و نيز متغيرهاي اقتصادي اجتماعي انجام مي‌شود در حالي‌كه در روش ce براي توصيف كالا و سناريوهاي تغيير محيط‌ زيست از ويژگي‌هاي چندگانه آن كالا استفاده مي‌شود كه در كنش متقابل با ويژگي‌هاي اقتصادي اجتماعي پاسخ‌دهندگان سبب انتخاب‌هاي افراد مي‌شوند. ضمن اين‌كه روش ce براي برآورد تغييرات رفاه در سطوح مختلف تغيير در وضعيت محيط ‌زيست كارايي دارد در حالي‌كه روش cvm ارزش تغيير در يك سطح را برآورد مي‌كند و آن هم سطح بالاي حفاظت است.نتيجه‌گيري: به دليل واگرايي نتايج نمي‌توان گفت اعتبار نتايج كدام روش بيشتر است. تنها مي‌توان گفت در روش ce با به‌ دست آوردن اطلاعات مفيد درباره wta نهايي افراد جامعه براي ويژگي‌هاي مختلف كه در پروژه يا طرح پيشنهادي بهبود مي‌يابند، مي‌توان به تصميم‌گيران و سياست‌گذاران در امر تعيين اولويت بين جنبه‌هاي مختلف تصميم‌گيري كمك كرد.

. Introduction: Stated preference methods are a set of methods for economic valuation of environmental goods and services which elicit individual preferences for goods and services using hypothetical market behaviour situations. They include the contingent valuation (CVM) and choice experiment (CE) methods which share a common theoretical basis in explaining the behaviour of choice. Based on neoclassical economic theory, WTP/ WTA estimates derived by the CVM and CE should be the same. However, several recent studies have shown that they differ. The goal of this article is to compare the ability of the CVM and the CE to elicit WTA for the conservation and environmental status improvement of the Hara forests. Materials and methods: To achieve this goal, the WTA of local communities living in the areas adjacent to these forests was evaluated based on data derived from questionnaire surveys. The CE and CVM questionnaires with a dichotomous choice format were carefully designed with WTA measurement and local people were asked about their preferences for reduced access to the Hara forests under hypothetical scenarios in which they would receive monetary compensation for reducing or forgoing forest utilization. The collected data were analyzed using conditional logit and binary logit models. Results and discussion: The results showed that, when people are faced with different format hypothetical questions they present different behaviours. The results of the conditional logit model showed that more than half (57.75%) of local respondents tend to receive compensation for increases in environmental risk associated with conservation programmes. They prefer recreational opportunities to other two attributes (Hara cutting and fishing) with a compensation of 233940 IRR day-1. The results of the binary logit model for CVM survey data showed that 99 percent of respondents were willing to accept a reduction in their forest utilization and participate in the protection programmes. The mean WTA was estimated at 331,411 IRR/household/day (9,942,330 IRR/month). Then the welfare values estimated by the two methods were compared. The findings from this comparison showed that the welfare value estimated through the CVM (331,411 IRR/household/day) is much smaller and approximately one-sixth that obtained by corresponding CE (1,959,000 IRR/Day). The results also suggest that the CE method has a greater capacity to explain the choices made by consumers. This is because, in the CVM, only a single attribute – price - is used to describe the interested good and the choice of individuals is affected only by the amounts bid and socioeconomic variables; while in CE, the multiple attributes are used for describing the good and environmental change alternatives which results in the choices of people affected by interaction with the socioeconomic characteristics of respondents. Meanwhile, the CE method is effective for estimating welfare changes at different levels of environmental change; the CVM method, in contrast, estimates the value of a change in a single level, which is also a high level of protection. Conclusion: Due to the divergence of the results, it is impossible to say which method is more credible. It can only be acknowledged that the CE method can help decision makers and policymakers to prioritize different aspects of decision-making by gaining useful information about the final WTA of community members for the various attributes that improve on the project or the proposed design.