تجزيه شدت انرژي در بخش‌هاي اقتصادي ايران: رويكرد تركيبي تحليل تجزيه شاخصي و تحليل تجزيه مبتني بر توليد

Energy Intensity Decomposition in Iranian Economic Sectors: A Combination of Index Decomposition Analysis and Production-Theoretical Decomposition Analysis

در اين مطالعه با استفاده از تركيب روش هاي تحليل تجزيه شاخصي و تحليل تجزيه مبتني بر توليد با رويكرد ضربي و در دو شكل تحليل زماني دو دوره اي و زنجيره اي به تجزيه عوامل موثر بر شدت انرژي در قالب آثار توليدي، ساختاري، شدت انرژي بخشي، تغييرات تكنولوژي، تغييرات كارايي فني، جانشيني نيروي كار با انرژي و جانشيني سرمايه با انرژي براي سه بخش اقتصادي كشور، صنعت، حمل و نقل و كشاورزي در دوره زماني سال هاي 1391-1385، و به تفكيك انرژي هاي مصرفي نفت خام و فرآورده هاي نفتي، گاز طبيعي و برق پرداخته شده است. نتايج حاصل از اين مطالعه نشان مي دهد كه شدت انرژي در طول دوره زماني مورد بررسي در سه بخش صنعت، حمل و نقل و كشاورزي افزايش داشته است و در اين ميان به تفكيك بخش هاي اقتصادي، اثر جانشيني نيروي كار با انرژي و به تفكيك بخش هاي اقتصادي و انرژي مصرفي، اثر توليدي بيشترين سهم را در توضيح عوامل موثر بر تغييرات كل شدت انرژي داشته اند. اثر جانشيني نيروي كار با انرژي بيشترين سهم را در توضيح عوامل موثر بر اثر شدت انرژي بخشي داشته است و اثر تغييرات كارايي فني در طي دوره مورد بررسي در كل موجب كاهش مصرف انرژي شده است و اثر تغييرات كارايي فني، پايين ترين سهم را در توضيح رشد مصرف كل و شدت انرژي داشته است. همچنين نتايج نشان مي دهد مقايسه تحليل زماني زنجيره اي نتايج واقعي تر و قابل اعتمادتري را در اختيار سياستگذاران قرار مي دهد.

In this study, with employing a combination of Index Decomposition Analysis and Production-Theoretical Decomposition Analysis approach, based on multiplicative approach analysis and period-wise and chain-link analysis, we evaluate the influential factors on energy intensity in the period 2006-2012. In this regards, we calculate the indexes of structural effect, activity effect, intensity effect, technological changes, changes in technical performance, and the substitution rate of the labor force and capital with energy for the Iranian economic sectors included industry, transportation, and agriculture. Furthermore, we consider these indices for consumption of the different type of energy like crude oil, petroleum products, natural gas, and electricity. The results of this study show that energy intensity in all three economic sectors increased during the period. Based on economic sector's data, substitution of the labor force with energy is the most important determinant of total change in energy intensity. However, if in addition to economic sector's data, we use energy consumption data, production effect is the most important factor. The substitution of the labor force with energy is the most important factor affecting the sectoral energy intensity. Changes in technical efficiency during this period show that total energy consumption decreased and has the lowest share in total consumption growth and energy intensity. Also, the results show that comparing based on chain-link analysis has more realistic and reliable results for policymakers.