تحليل اجتماعي رفتار دست‌بوسي در دوران حضور ائمه اطهار (ع)

دست‌بوسي نوعي الگوي رفتار اجتماعي و ميان‌فردي است كه نمادي از ابراز محبت يا اداي احترام و توجه ويژه انسان به همنوع خود به شمار مي‌رود. به دليل بهره‌مندي رفتار دست‌بوسي از نيت‌هاي پيشيني و اهداف پسيني و همچنين برخورداري از خودآگاهي بيشتر، اين كنش، نوعي الگوي رفتار رسمي و داراي بار معنايي عميق به شمار مي‌آيد. خاستگاه معرفتي و پيامدهاي اجتماعي اين رفتار موجب شده است در آموزه‌هاي اسلامي نيز توجه ويژه‌اي به آن مبذول شود. ماهيت كاملاً فرهنگي اين رفتار و اثرپذيري آن از ترجيحات و گرايش‌هاي متغير اجتماعي، پذيرش محدود و نظام‌مند آن را در اسلام در پي داشته است. قرارگرفتن در چارچوب نظام معنايي توحيدي، و همچنين حفظ كرامت ذاتي انسان، دو ويژگي مهم براي تأييد رفتار دست‌بوسي در آموزه‌هاي اسلامي است. ظهور و بروز اين رفتار در جامعه مسلمان عصر حضور ائمه اطهار نيز تابع حفظ شرايط دوگانه مذكور بوده است. اما از بررسي گزارش‌هاي تاريخي و روايات اسلامي نمي‌توان به توصيه و ترجيح اين الگوي رفتار در برابر ساير انواع و شيوه‌هاي ابراز محبت و احترام دست يافت.