ارزيابي ريسك هاي محيط زيستي مجتمع پتروشيمي كرمانشاه با روش fmea

Environmental risk assessment of Kermanshah petrochemical complex using FMEA method

سابقه و هدف: با گسترش صنعت هاي مختلف، باوجود ايجاد رفاه براي انسان، خطرها و ريسك هاي نهفته جديدي نيز براي وي به وجود آمده است. صنعت پتروشيمي با توجه به گستردگي و حجم فعاليت ها و توانايي ايجاد خطر هم براي انسان و هم براي محيط‌زيست جزء صنعت هاي با ريسك بالا محسوب مي شود. هدف از اين تحقيق، ارزيابي و رتبه بندي ريسك هاي منتج از فعاليت هاي فرآيندي در مجتمع پتروشيمي كرمانشاه است. مواد و روش ها: تحقيق حاضر يك پژوهش تحليلي ميداني است كه در يك بازه زماني حدود 10 ماه در مجتمع پتروشيمي كرمانشاه انجام گرفت. در اين تحقيق ضمن بررسي خط هاي توليد محصول ها (اوره و آمونياك)، تيمي 5 نفره از كارشناسان و خبرگان تشكيل شد. سپس به تهيه ي ليستي ابتدايي از مهم‌ترين ريسك ها و خطرها در حوزه ي محيط‌ زيست اقدام و در مرحله ي بعد با استفاده از روش طوفان فكري و تكنيك دلفي اقدام به اصلاح ليست ابتدايي خطرها و ريسك هاي محيط زيستي شد و در قالب روش fmea سنتي و فازي به ارزيابي ريسك محيط زيستي پرداخته شد. نتايج و بحث: بنابر نتايج به دست آمده از تعداد 38 ريسك شناسايي شده با روش fmea سنتي، بالاترين رتبه مربوط به ريسك انتشار گازهاي هيدروژن و آمونياك در زمان از سرويس خارج شدن واحد آمونياك و كمترين رتبه متعلق به ريسك پساب هاي آمونياكي است. همچنين بيشترين فراواني تاثير ريسك ها مربوط به آلودگي هوا و نيز بيشترين دليل ريسك ها مربوط به نقص در شبكه و اتصال ها هستند. نتايج فازي سازي ورودي ها و خروجي روش fmea نشان مي دهد كه از مجموع 15 ريسك كه به صورت كلي در مجتمع پتروشيمي با نظرهاي خبرگان شناسايي شده بيشترين عدد اولويت فازي در بخش بهداشتي مربوط به آلودگي صوتي (0.75)، در بخش ايمني مربوط به سقوط از ارتفاع (0.75) و در بخش محيط‌زيست مربوط به كاهش منابع اكولوژيكي (0.613) طبق جدول 9 است. نتيجه گيري: طبق نتايج اين تحقيق، رويكرد fmea فازي مي تواند به عنوان جايگزين مناسبي براي رويكرد سنتي fmea در زمان نياز به بيان نتايج، با دقت بيشتر باشد.

Introduction: Development of various industries, despite providing human welfare, has potential risks for mankind. Due to its extensive operations and activity and also the potential risk for humans and the environment, the petrochemical industry is considered a high-risk industry. The purpose of this study was to assess and prioritize the risks resulting from process activities in Kermanshah petrochemical complex using two approaches (i.e., the traditional and fuzzy FMEA method). Material and methods: The present study was an analytical-field research that has been conducted in Kermanshah petrochemical complex for 10 months. In this study, the product lines (urea and ammonia) were investigated and also a team of five experts was formed. In addition, an initial list of the most important risks and hazards in the environmental field was prepared and then, by using Brainstorming and Delphi Technique, the list was corrected. Finally, environmental risk assessment in the form of traditional and fuzzy FMEA methods was evaluated. Results and discussion: According to the results, 38 risks were identified by traditional FMEA. The highest priority risk was related to hydrogen and ammonia gas emissions when the ammonia unit was out of service by RPN number of 491. The lowest priority risk belonged to ammonia effluents by RPN number of 28. Also, the highest risks to air pollution, as well as the causes of the risks were related to defects in the system and connections. The results of input fuzzification and output FMEA method showed that among the 15 identified risks in the petrochemical complex, the highest number of fuzzy priority in the health section was related to noise pollution (0.75), in the safety section was falling from the heights (0.75), and in the environmental sector for the reduction of ecological resources (0.613). Conclusion: Comparing these two approaches suggest that the traditional FMEA is powerful in the early stages of risk assessment process, and on the other hand, the fuzzy approach is more flexible and user-friendly in the stage of prioritizing the risks.