پايش توليد بذر برودار (Quercus brantii Lindl.) در جنگل‌هاي دشت ارژن فارس

Acorn production monitoring of Brant`s oak (Quercus brantii Lindl.) in Dasht-e Arjan, Fars province

پايش توليد بذر بلوط‌ها از موضوعات بنيادين و مهم در دانش جنگل‌شناسي است و اطلاعات ارزشمندي را درمورد توان بالقوه درختان فراهم مي‌سازد. در پژوهش پيش رو توليد بذر 40 درخت نمونه برودار (Quercus brantii Lindl.) در جنگل‌هاي دشت ارژن فارس ارزيابي و پايش شد. درختان نمونه با استفاده از روش نمونه‌برداري تصادفي با مونه‌بندي انتخاب شدند و طي سه سال (1388 تا 1390)، در نيمه اول شهريور بذر آنها روي تاج شمارش شد. همچنين قطر برابر سينه و دو قطر عمود برهم تاج درختان اندازه‌گيري شد. براساس نتايج مشخص شد كه نامناسب‌ترين شرايط بذردهي (ميانگين تراكم بذر 1/10) مربوط به سال 1389 بود. بهترين بذردهي (ميانگين تراكم بذر 2/24) نيز در سال 1390 اتفاق افتاد. سال 1388 نيز حالت بينابيني داشت (ميانگين تراكم بذر 6/13). نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه در سال‌هاي 1388 و 1390 بين تراكم بذر درختان برودار در طبقه‌هاي قطري مختلف اختلاف معني‌داري وجود نداشت. مقايسه تراكم بذر در طبقه‌هاي قطري مختلف در سال 1389 با استفاده از آزمون كروسكال- واليس نيز نتايج مشابهي را به‌همراه داشت. درمجموع مشخص شد كه در گونه برودار نوسانات زيادي در توليد بذر بين پايه‌هاي مختلف و همچنين بين سال‌هاي مختلف وجود دارد.

Monitoring of acorn production has fundamental and important role in silviculture and provides the valuable information about inherent potential of oaks. In this research, acorn production of 40 Brant`s oak (Quercus brantii Lindl.) trees were assessed and monitored in Dasht-e Arjan forests, Fars province. Sample trees were selected using stratified random sampling method and their acorns were counted on the crown in early September, just prior to acorn fall, during three years (2009 to 2011). Furthermore, DBH and two diameters of crown were measured in all sample trees. Based on the results, poor acorn production (acorn density of 10.1) was observed in 2010 and the best one observed in 2011 (acorn density of 24.2). Year of 2009 had intermediate situation (acorn density of 13.6). ANOVA analysis showed that there was not significant difference between acorn density of diameter classes in 2009 and 2011. Kruskal-Wallis analysis showed the same results for 2010. Totally, Individual and annual variation in acorn production of Brant`s oak in Dasht-e Arjan forests was confirmed.