واكاوي تعيين مناسب‌ترين مناطق برداشت آب شرب (مطالعه موردي: حوزه آبخيز دشت بجستان)

آب از منابع محدود و طبيعي كه براي بقاي انسان ضروري است. در بين منابع آبي، آب‌هاي زيرزميني براي انواع فعاليت‌هاي انساني از منابع ارزشمند محسوب مي‌شود. درحوزه آبخيز دشت بجستان بهره‌برداري از منابع آب شرب به دليل مشكلات عمده‌اي كه در منطقه به لحاظ پايين بودن مقدار نزولات جوي و بالابودن ميزان هدايت الكتريكي وجود دارد، بيشتر توسط چاه‌ها صورت مي‌پذيرد. هدف از انجام اين پژوهش پهنه‌بندي پارامترهاي كيفي شرب آب‌هاي زيرزميني دشت بجستان براساس طبقه‌بندي‌هاي استاندارد شولر و تهيه نقشه‌هاي كيفيت آب شرب و سپس رونديابي تغييرات كيفيت آب زيرزميني از نظر پارامترهاي مؤثر بر كيفيت آب شرب و نيز تعيين مناسب‌ترين نقاط براساس اطلاعات موجود در سطح منطقه است. ابتدا پهنه‌بندي پارامترهاي شرب طي يك دوره 8 ساله با درنظر گرفتن بهترين روش درون‌يابي انجام شد و مساحت طبقات به دست آمد. در مرحله بعد، اقدام به بررسي تغييرات روند كيفي آب شرب طي دو دوره 4 ساله شد و درنهايت براساس روش پدافند غيرعامل محل‌هاي مناسب برداشت آب شرب براساس مقادير مجاز TDS مشخص شد. نتايج نشان داد بهترين روش درون‌‌يابي براي پارامترهاي كيفي آب، تخمين‌گر آماري (IDW) بود، همچنين در دشت بجستان 5 /26 درصد از منطقه در كلاس نامناسب، 66 درصد داراي كيفيت نامطبوع و تنها 7 درصد از منطقه داراي كيفيتي متوسط از نظر شرب است. در انتها مكان‌هاي مناسب از نظر شرب تعيين شد؛ اين مكان‌ها در اصل محل‌هاي برداشت آب جهت كشاورزي است و پيشنهاد مي‌شود اين چاه‌ها پلمپ شده و در موارد اضطراري به منظور شرب مورد استفاده قرار گيرند.