پالايش خاك هاي آلوده به فلز سنگين سرب به‌وسيله گياهان مرتعي در شرايط گلخانه‌اي

Remediation of contaminated soils with heavy metal of Pb using rangelands plants in the greenhouse condition

پژوهش حاضر با هدف بررسي توانمندي گونه‌هاي گياهي مرتعي Stipagrostis plumosa ، Calotropis procera L. و Medicago sativa تحت تيمارهاي كمپوست زباله شهري و بيوچار (هر كدام در سه سطح 0، 1 % و 2 % وزني) در پالايش خاك‌هاي آلوده به فلز سنگين سرب در شرايط گلخانه‌اي انجام شد. خاك مورد استفاده در تحقيق حاضر، از منطقه آلوده به تركيبات نفتي پازنان گچساران برداشت شد. طرح به‌صورت آزمايش در قالب طرح كاملا تصادفي با 5 تكرار انجام شد. پس از دوره كشت شش ماهه، اندم‌هاي هوايي و زيرزميني گياهان برداشت و برخي از خصوصيات مهم در خاك و عناصر موجود در گياهان اندازه‌گيري شد. مقدار كل فلز سنگين سرب با استفاده از دستگاه ICP-OES اندازه‌گيري شد. شاخص‌هاي فاكتور انتقال، فاكتور پالايش و فاكتور تجمع بيولوژيكي جهت ارزيابي توانمندي گياهان استفاده شد. نتايج نشان داد كه از نظرجذب فلز سرب، گونه‌هاي C. procera و St. plumosa مي‌توانند با مكانسيم گياه‌استخراجي باعث جذب و استخراج سرب در خاك‌هاي آلوده در مناطق نفتي از خاك شود. بيشترين مقدار RF (فاكتور پالايش) براي فلز سرب در گونه C. procera و تيمار بيوچار 1 و 2 درصد به‌ميزان 08/0 و كمترين مقدار RF در گونه St. plumosa و تيمار شاهد به‌ميزان 02/0 بود. براساس نتايج فوق، گونه Calotropis procera L. پتانسيل مناسبي براي گياه‌پالايي خاك‌هاي آلوده‌ در مناطق نفت‌خيز را دارد

This study aimed to introduce and investigate the rangeland plants of Stipagrostis plumosa, Calotropis procera L. and Medicago sativa remediation of contaminated soils with heavy metal of Pb in the greenhouse condition under treatments of urban waste compost and biochar at three levels (0, 1 and 2 percentage) in a completely randomized design with 5 replications. The soil used in this study was collected from the petroleum-contaminated traditional Pazanan. After six-month, aerial and underground parts of plant have collected and some important characteristics of soil, morphological properties of plant and some elements have been examined. ICP-OES is used for Pb measurement. Translocation factor, remediation factor and biological aggregation factor measured for the assessment of plants remediation potential. The results showed that C. procera and St. plumosa absorb and extract Pb through phyto-extraction from petroleum contaminated soils. C. procera had the most RF (0.08) for lead under biochar 1 and 2 percentage treatment , while the least amount of RF (0.02) found for St. plumosa in control samples . Therefore, according to the current results; C. procera L has good potential to apply for phytoremediation in petroleum contaminated soils.