چه موقع يادگيري مسئله‌محور اثربخش‌تر است: يك فراتحليل

When is Problem-based Learning More Effective? A Meta- analysis

يادگيري مسئله ­محور يك روش آموزشي فعال و سازنده­ گرا در نظام آموزشي است كه توجه پژوهشگران را در چند دهة اخير به خود جلب كرده و تاكنون مطالعات زيادي به­ منظور ارزيابي اثربخشي آن انجام گرفته است و نتايج متنوعي را گزارش كرده­اند. اين فراتحليل براي دست­يابي به يك نتيجه­گيري كلي دربارة ميزان و شرايط اثربخشي يادگيري مسئله‌محور اجرا شده است. جامعة مدنظر همة پژوهش ­هاي انجام­ گرفته از سال 1384 تاكنون است كه تأثير يادگيري مسئله­ محور را بر عملكرد يادگيرندگان با شاخص ­هاي مختلف سنجيده­ اند و در پايگاه­هاي اطلاعاتي در دسترس هستند. پس از ارزيابي پژوهش­ ها براساس معيارهاي ورود و خروج، 27 پژوهش انتخاب و با استفاده از نرم ­افزار CMA2 تحليل شد. با انجام تحليل حساسيت به­ منظور حذف مطالعات داراي سوگيري انتشار، 73 اندازة اثر باقي ماند كه تحليل شد. بررسي­هاي آماري نشان داد: 1) طبق اندازة اثر تركيبي به­ دست ­آمده در مدل­هاي ثابت و تصادفي، يادگيري مسئله ­محور بر بهبود يادگيري در حد متوسط مؤثر بوده است. 2) يادگيري مسئله ­محور بر حيطه­ هاي مختلف يادگيري (دانش، نگرش، و مهارت) تأثير معنادار داشته است. 3) تأثير يادگيري در سطوح مختلف آموزشي (ابتدايي، متوسطه و دانشگاه) معنادار بوده و با افزايش سطح آموزش يا پاية تحصيلي يادگيرندگان بر اثربخشي اين شيوة آموزشي افزوده شده است. 4) يادگيري مسئله­ محور روشي برتر نسبت به روش­هاي سنتي تدريس بوده، اما از روش­هاي فعال ديگر بهتر نبوده است. در پايان، براساس يافته­ ها پيشنهادهاي كاربردي در حوزة تعليم و تربيت ارائه شده است.

Problem-based Learning as an active and constructive teaching method in the educational system, drew the attention of researchers in recent decades and many studies have been conducted to evaluate its effectiveness that have reported mixed results. Therefore, this meta-analysis was performed in order to achieve more accurate judgement about the effectiveness of PBL. The study population included all studies that has been conducted since 1384 which measured the effect of PBL on student performance that are available in databases. The evaluation is based on inclusion and exclusion criteria, 27 studies were selected and were analyzed using the software CMA2. By performing the sensitivity analysis in order to remove biased published studies, 73 effect sizes remained. The combination effect sizes of fixed and random models are 774/0 and 723/0. This means that PBL is moderately effective. Based on the analysis of moderator variables revealed that PBL is more effective on skills, in university classroom and compared to traditional methods.