ارزيابي تعديل تنش شوري با استفاده از اسيد هيوميك و اسيد آسكوربيك در گياه دارويي بادرشبي (Dracocephalum moldavica L.)

Evaluation of salinity adjusted by using humic acid and ascorbic acid in medicinal plant of moldavian balm (Dracocephalum moldavica L.)

به منظور ارزيابي تعديل تنش شوري با استفاده از اسيد هيوميك و اسيد آسكوربيك در بادرشبي، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل شوري در چهار سطح (0، 50، 100 و 150 ميلي‌مولار)، اسيد هيوميك و اسيد آسكوربيك در سه سطح (0، 100 و 200 ميلي‌گرم در ليتر) بود. صفات رويشي گياه از قبيل طول شاخه فرعي، طول سنبله و صفات مربوط به ريشه با افزايش ميزان تنش شوري كاهش معني‌داري نسبت به شاهد نشان دادند و كاربرد اسيد هيوميك در هر دو سطح و اسيد آسكوربيك (عمدتا سطح 200 ميلي‌گرم در ليتر) سبب بهبود اين صفات نسبت به شاهد گرديد. محتواي نسبي آب برگ نيز تحت تاثير تنش شوري به شدت كاهش يافت و كاربرد 100 و 200 ميلي‌گرم در ليتر اسيد هيوميك و اسيد آسكوربيك (تاحدودي) توانست سبب جبران اين خسارت شود. همچنين نشت الكتروليت به‌شدت تحت تنش شوري افزايش يافت و كاربرد اسيد هيوميك سبب بهبود اين صفت گرديد. فعاليت آنتي‌اكسيداني و فنول كل نيز در تنش 50 ميلي‌مولار كاهش يافتند و با افزايش سطح شوري به 100 و 150 ميلي‌مولار ميزان آنها افزايش يافتند. مقدار پرولين در سطوح مختلف تنش (50، 100 و 150 ميلي‌مولار) بيشتر از شاهد (عدم شوري) بود و كاربرد اسيد هيوميك و اسيد آسكوربيك در سطوح بالا (200 ميلي‌گرم در ليتر) موجب كاهش پرولين گرديد. اين نتايج مي‌تواند گوياي اثر تعديل كننده تخفيف‌دهنده‌ها بويژه كاربرد سطوح بالاي آن‌ها (200ميلي‌گرم در ليتر) بر فرآيندهاي فيزيولوژيك و صفات رويشي بادرشبي تحت تنش شوري باشد.

In order to evaluate adjusting salinity by using humic acid and ascorbic acid in Moldavian balm, factorial experiment in a completely randomized design with three replications was conducted. Experimental treatments included salinity at four levels (0, 50, 100 and 150 mM), humic acid and ascorbic acid in three levels (0, 100 and 200 mg/l). Growth characteristics of plant such as subshrub length, inflorence length and root traits showed a significant decrease compared to control by increasing salinity stress and application of humic acid and ascorbic acid at both levels (mainly levels of 200 mg/l) have been improved these characteristics in comparison with control plants. Relative water content also decreased by salinity stress and the application of 100 and 200 mg/l of humic acid and ascorbic acid (to some extent) could compensation this damage. Also Electrical conductivity increased significantly under salinity stress and the usages of humic acid improve this trait. Antioxidant activity and total phenol decreased in 50 mM stress and by increasing salinity levels to 100 and 150 mM increased them. Prolin in different stress levels (50, 100 and 150 mM) was more than control (no salinity) and application of humic acid and high levels of ascorbic acid (200 mg/l) was reduced proline. This result could indicate moderating effect of the mitigation on physiological processes and growth characteristics of Moldavian balm plant under salinity stress, especially in high levels of their usage (200 mg/l).