شناسايي تركيب‌هاي تشكيل‌دهندۀ اسانس و بررسي ساختارهاي ترشحي گياه Grammosciadium scabridium Boiss. در مرحلۀ ميوه‌دهي

Essential oil composition and identifying secretory structures of Grammosciadium scabridium Boiss in fruiting stage

جنسGrammosciadium متعلق به تيرۀ چتريان است و در ايران سه گونه دارد كه در مناطق معتدله مي‌رويند و براي تغذيۀ دام‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند. گونۀGrammosciadium scabridiumاز استان لرستان جمع‌آوري گرديد و پس از خشك كردن گياه در سايه، اسانس‌گيري از سرشاخه‌هاي ميوه‌دار با روش تقطير با آب انجام شد. شناسايي تركيبات موجود در اسانس به وسيلۀ كروماتوگراف گازي (GC) و كروماتوگراف گازي متصل به طيف سنج جرمي (GC/MS) صورت گرفت. مطالعات آناتوميكي نيز توسط روش رنگ‌آميزي مضاعف صورت گرفت.آناليز اسانسG. scabridiumدرمرحلۀ ميوه‌دهي منجر به شناسايي 24 تركيب شد كه 5/94 درصد از كل اسانس را شامل مي‌شود و مهم‌ترين تركيب‌هاي آن شامل سيكل وهگزن-1-اون (53/29 درصد)، ليمونن (09/17درصد)، آپيول (78/11درصد) مي‌باشند. بررسي‌هاي آناتوميكي نيز نشان داد كه ساقۀ اين گياه نه ضلعي است و داراي 40-44 عدد كانال ترشحي در پوست و مغز، به‌ويژه در مناطقي كه بافت‌هاي كلانشيمي وجود دارند، مي‌باشد.

The genus Grammosciadium DC. (Apiaceae) consists of three species in Flora of Iran. Generally, they are located in temperate and are considered to be attractive animal foods. The aerial parts of Grammosciadium scabridiumin fruiting stage were collected from Lorestan Province, Iran. Collected plant materials were dried in shade and were hydro distillated using a Clevenger apparatus. Substances in the oil were analyzed by capillary gas chromatography (GC) and GC/MS. The anatomical studies were carried out using double staining method. GC and GC/MS analyses of the essential oil resulted in the identification of 36 compounds, representing 89.3% the total oil. Major constituents of the oil were 2- Cyclohexen- 1- one (29.53%), limonene (17.09%), apiol (11.78%). The anatomical studies showed that the stem has a nine-sided polygon structure and 40-44 secretory canals were found in the cortex and pith.