نقش طلا در جامعه و فرهنگ عصر ساساني

The Role of Gold in the Sassanid Society and Economy

اردشير بنيان­گذار حكومت ساساني، ساختار اداري نويني براي حكومت ايجاد كرد. شاهان ساساني به مانند اسلاف پارسي‌شان، سكه نقره و طلا ضرب مي­كردند. طلا در حكم واحد پولي دوم، در كنار و كمك‌كار نقره بود. گزارش­ها از حجم عظيم طلاي ساساني كه به خزانه مي­رسيد، خبر مي­دهند. طلا براي هزينه­هاي نظامي و جنگ­ها، دستمزدها، باج­ها، به عنوان يادبودهاي فرهنگي و يا به صورت زيورآلات... مورد استفاده بود. به گواهي منابع، در اين دوره بيشترين طلاي جهان تهيه و تدارك و جذب مي‌شد و تقريباً همه مسيرهاي تجارت طلا در جهت قلمرو ساسانيان بود. (لقب يا مقام؟) زَربد، شاهدي براين مدعاست كه عقيدة محققان در نمايشي و تشريفاتي‌بودن طلاي ساساني مورد شك قرار گيرد. اين مقام اداري جديد با تصوير عموميِ منابع تاريخي، مناسب و همخوان است. بنابراين، بايد نقش طلاي ساساني و كاركردش در فرهنگ و جامعه ساساني، با ارزيابي دقيق و رويكردي نوين مورد پژوهش قرار گيرد. اين مقاله سعي در واكاوي كاربرد اجتماعي و اقتصادي طلا و بازنگري در كارايي و رواج آن در اقتصاد و جامعه ساساني دارد. همچنين درصدد نقض اين فرضيه قديمي است كه طلاي ساساني در ضرب سكه و نيز اقتصاد دولتي و جامعه مذهبي ساساني نقشي نداشته است.

Ardashir the first, founder of the Sassanid Empire, established a new administrative system. The Sassanid kings, as the Achaemenids, did mint the gold and silver coins. During this period, the gold, whenever it would be needed, was used beside the silver at the cast of second currency. Based on the narrations, a vast amount of gold was arrived to the center. The gold was used as the expenditure of war, wage, tribute, cultural memorial or jewelry. By the testimony of resources, most of the gold of the world was mined and used in this era and almost all of gold rade routes were toward Sasanian realm. The title Zarbod is an evidence to make doubt on idea of ceremonial Sasanian gold. Thus the role of Sasanian gold and its function in society and culture must be studied with a new approach. This article aims to analyze the social and economic function of gold and review its proficenicy and currency in Sasanian society. Also it is about to reject this old hypothesis on inefficiency of Sasanid gold on governmental economy and religious society.