بررسي معناداري رابطه جهت‌گيري مذهبي و شادكامي در بين شهروندان استفاده‌كننده از فضاهاي عمومي شهري، نمونه موردي: شهر مشهد

Relationship between Religious Orientation and Happiness of Present Citizens in Urban Public Spaces, A Case Study: Mashhad City

در بسياري از مطالعات انجام شده در زمينه كيفيت فضاهاي عمومي شهري، حضور شهروندان و چگونگي استفاده ايشان از فضاهاي عمومي شهري به عنوان عامل مهم در موفقيت اينگونه فضا­ها معرفي شده است. مولفه­ هاي محيطي و فردي بسياري بر حضور شهروندان در فضاهاي شهر تاثيرگذارند. در ميان عوامل موثر بر حضور افراد در فضاي عمومي شهري، دو مولفه شادكامي و جه ت­گيري مذهبي بيشتر متاثر از بينش و جهان­بيني فرد مي­باشند كه در اين پژوهش ارتباط ميان اين دو مولفه تحليل شده ­است. به اين منظور، اين پژوهش از روش تحقيق پيمايشي و پرسشنامه ­هاي شادكامي آكسفورد (QHI) و پرسشنامه جهت­ گيري مذهبي آلپورت(ROS) (به عنوان ابزار جمع ­آوري اطلاعات) استفاده كرده­ است. جامعه آماري اين پژوهش كليه شهروندان شهر مشهد بوده­اند كه به شكلي در فضاهاي عمومي اين شهر حضور دارند و از اينگونه فضاها استفاده مي­كنند. با توجه به نامشخص بودن تعداد جامعه آماري و بر اساس فرمول كوكران (با مقدار خطا 09/0) ، تعداد 120 نفر از جامعه آماري به عنوان گروه نمونه انتخاب شده­اند. همچنين روايي و پايايي پرسشنامه اين تحقيق با استفاده از روش‌هاي اعتبار محتوا و آلفاي كرونباخ (0.76) تاييد شده­است. با توجه به توزيع نرمال داده­ ها، جهت تبيين رابطه‌ دوسويه شادكامي و جهت­ گيري مذهبي از آزمون­ همبستگي پيرسون استفاده شده است. نتايج به دست آمده از اين پژوهش حاكي از وجود رابطه مثبت دوطرفه بين متغير شادكامي و متغيرهاي جهت­ گيري مذهبي بيروني (332/0 r= و 01/0>p) و دروني (467/0 r= و 01/0>p) است. بدين معني كه در فضاهاي عمومي شهري و در بين گروه­هاي مختلف حاضر در اينگونه فضاها، با افزايش ميزان جهت­ گيري مذهبي بيروني و دروني شهروندان، ميزان شادكامي ايشان نيز افزايش مي­يابد و برعكس. همچنين با توجه به نتايج به دست آمده و بر اساس مولفه­ هاي شادكامي و جهت­ گيري مذهبي، راهبردهاي طراحي شهري موثر بر ارتقا حضور­پذيري فضاهاي عمومي شهري گوناگون ارائه شده ­است.

So many studies have been carried out on urban public spaces. At the heart of all issues, the presence in urban space has been introduced as an important factor in the success of a public urban space. So many environmental and individual components affect people’s presence in urban spaces. Among the factors affecting people’s presence in urban spaces, two components of people’s happiness and religious orientation are affected by the individual’s vision and worldview. The relationship between these two components has been analyzed in this study. This study used a survey methodology and Oxford Happiness Questionnaire (QHI) and Allport’s Religious Orientation Scale (ROS) (as a data collection tool). The statistical population of this research consists of all citizens of Mashhad City using public spaces of this city. Regarding the uncertainty of the number of statistical population and based on Cochran's formula (d= 0.09), 120 subjects were selected from the statistical population as sample group. Meanwhile, the validity and reliability of the research questionnaire was confirmed using Content Validity and Cronbach's Alpha (0.76). Given the normal distribution of data, Pearson correlation test was used to analyze the data and explain the two-way relationship between happiness and religious orientation. The study results showed a positive two-way relationship between happiness and variables of external religious orientation (p<0.01, r=0.332) and internal religious orientation (P<0.01, r=0.467). That is, in urban public spaces and among users of this kind of spaces, the citizen’s happiness increases with an increase of external and internal religious orientation and vice versa. Moreover, according to the results and based on happiness and religious orientation components, urban design strategies affecting the increase of the citizens’ presence in various urban public spaces are presented in this research.