بررسي ارتباط غيرخطي بين متغيرهاي كلان اقتصادي و اندازه دولت در ايران

نوع نگرش به نقش دولت و دلايل وجود دولت، طي قرن گذشته بارها دستخوش تغيير و بازنگري شده است. تغيير نگرش­ها باعث تغيير وظايف و مسئوليت­هاي محول شده به دولت و بنابراين، تغيير اندازه و تركيب مخارج دولت مي­شود. در بستر اين نگرش­ها، عواملي وجود دارد كه مي­تواند تغيير اندازه و رشد دولت و به‌تبع آن، ميزان مداخله دولت را در اقتصاد طي زمان و در بين كشورهاي مختلف توضيح دهد. بدين منظور اين پژوهش، رابطه بين متغيرهاي كلان اقتصادي شامل رشد اقتصادي، رشد درآمدهاي نفتي، رشد درآمدهاي مالياتي و تورم را با اندازه دولت در ايران با استفاده از داده­هاي فصلي طي دوره زماني 1393:4 – 1369:1 و با استفاده از رهيافت تغيير رژيم ماركف مورد بررسي قرار مي­دهد. نتايج اين مطالعه حاكي از آن است كه در يك مدل بهينه متشكل از دو رژيم با اندازه­هاي متفاوت دولت، رشد اقتصادي تأثير منفي و معناداري بر اندازه دولت در هر دو رژيم صفر و يك دارد، اما تورم اثرات متفاوتي در رژيم­ها بر اندازه دولت دارد، به‌طوري‌ كه در رژيم صفر (دولت كوچك­تر) اثر منفي و در رژيم يك (دولت بزرگ­تر) اثر مثبت و معناداري بر اندازه دولت مي­گذارد. همچنين رشد درآمدهاي نفتي در هر دو رژيم اثر مثبت، اما رشد درآمدهاي مالياتي، تنها در رژيم يك بر اندازه دولت اثر مثبت مي‌گذارد. علاوه بر اين، نتايج مطالعه نشان مي­دهد كه اندازه دولت در ايران اغلب در رژيم با اندازه دولت بزرگ­تر قرار داشته است و پيش­بيني مي­شود كه پايداري دولت بزرگ­تر بيشتر از دولت كوچك­تر باشد.