فهرست محصولات مخصوص ايران شركت داروسازي «بروز ولكام و شركا» (اواخر دوره قاجار)

دارو و داروسازي ارتباط نزديكي با علوم پزشكي دارد، با افزايش تعداد پزشكان خارجي در ايران و به ويژه در دربار و تأسيس مدرسه دارالفنون ايران و آموزش رشته‌هاي پزشكي و دواسازي استفاده از داروهاي فرنگي (شيميايي) و در نتيجه واردات دارو و مواد اوليه دارويي به كشور افزايش يافت، اما اسناد و اوراق مربوط به تبليغات تجاري و معرفي داروهاي شيميايي جهت استفاده در ايران كم‌تر باقي مانده و يا به دست ما رسيده است، لذا اين پژوهش به بررسي، معرفي و بازنشر كامل مطالب دفترچه ناياب چاپ سربي بدون تاريخ داروهاي شركت «بروز ولكام و شركا» مي‌پردازد.اين پژوهش مبتني بر روش اسنادي تاريخي است. اين دفترچه شامل معرفي و توضيحاتي درباره 23 محصول (شامل نام‌هاي تجاري: Kepler، Hazeline Snow، Bivo، Tabloid، Gingament، Soloid، Wellcom) شركت «بروز ولكام و شركا» است. در زمان انتشار اين دفترچه، اين شركت داراي 9 شعبه در كشورهاي مختلف بوده و تأكيد اين فهرست بر داروهايي كه «استعمال آن‌ها مخصوصاً در ايران مناسب» است، حكايت از شناخت بيماري‌هاي رايج و نيز بازار داروها و محصولات پرمصرف (نظير چاي) در ايران دارد.علاوه بر مخاطبين اصلي اين نوع دفترچه‌ها (پزشكان و داروفروشان)، در اين دفترچه خانواده‌ها نيز مورد توجه خاص و ويژه‌اي قرار گرفته‌اند و به آن‌ها نگهداري داروهاي مشهور و مفيد در منازل و استفاده از آن‌ تا دسترسي به پزشك، توصيه شده است. اين موضوع (خوددرماني و مصرف خودسرانه دارو) در برخي از متون اواخر دوره قاجار، از جمله بعضي از كتاب‌هاي درسي ويژه دختران قابل مشاهده است. با استفاده از روش استنتاجي تاريخ انتشار تقريبي اين دفترچه حدود سال‌هاي 1290 تا 1303 شمسي، يعني متعلق به اواخر دوره قاجار برآورد مي‌شود.