چالش‌هاي بيمه بافندگان فرش دستباف روستايي در شهرستان زنجان

بافت فرش دستباف يكي از فعاليت‌هاي مهم خارج از مزرعه و منبع معيشت خانوارهاي روستايي ايران به شمار مي‌رود. دولت به منظور حمايت از قالي‌بافان بدون كارفرما و اعضاي خانوار آن‌ها، همچنين تأمين آتيه قالي‌بافان در قبال فوت، حوادث ناشي از كار، ازكارافتادگي و بازنشستگي، قالي‌بافان خانگي را بيمه كرده است. با وجود اين، بخش قابل توجهي از بافندگان تحت پوشش بيمه قرار نگرفته‏اند. هدف اين مقاله تحليل چالش‌ها و مشكلات پيش‌روي بافندگان در پذيرش بيمه قالي‌بافي و استفاده از آن است. پژوهش از طريق روش‌شناسي مطالعه موردي و پيمايش در 23 روستاي شهرستان زنجان انجام شد. در مطالعه موردي از فنون كيفي گردآوري داده‌ها از قبيل تحليل اسناد، گروه‌هاي متمركز و مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته استفاده شد و 90 خانوار روستايي بافنده فرش ابريشم و كنشگران بازار فرش ابريشم در آن مشاركت كردند. در پيمايش، از 265 خانوار فرش‌باف ابريشمي به تصادف مصاحبه ساختارمند شد. نتايج نشان داد كه در 23 روستاي مورد مطالعه، 85/3 درصد خانوارهاي فرش‌باف ابريشمي بيمه نشده و فقط 14/7 درصد بيمه شده بودند. نسبت بافندگان بيمه‌شده در بخش‌هاي مختلف شهرستان زنجان متفاوت بود و فاصله روستا تا شهر تأثير منفي بر معرفي و پذيرش بيمه داشت. در مناطق روستايي دورافتاده، وابستگي معيشت خانوارها به بافت فرش بيشتر بود، ولي اين دور افتادگي موجب كاهش پوشش بيمه براي اين بافندگان شده بود. بافندگان روستايي با سه نوع چالش مهم در بيمه شدن روبه‌رو بودند: 1)ناتواني مالي بافندگان، 2)شفافيت‌نداشتن اتحاديه فرش دستباف روستايي، 3)مشكلات قوانين بيمه.