تحليل روند تغييرات و پيش بيني پارامترهاي حدي دماي ناحيه جنوبي درياي خزر

The Trend Analysis and Forecasting of Extreme Temperature Parameters in southern part of the Caspian Sea

افزايش دماي كره زمين باعث بروز ناهنجاري­هايي در اقليم كره زمين شده كه اين امر بر تمام زواياي زندگي و حيات بشر تاثير گذار است. هدف از اين مطالعه بررسي تغييرات دما و پيش بيني دماي حدي (حداكثر و حداقل دما) در استان گيلان و مازندارن است. جهت اين بررسي از مدل آماري- ديناميكي SDSM و براي تحليل تغييرات و روند دما از تكنيك آماري و گرافيكي من- كندال استفاده شده است. داده­هاي روزانه دماي ايستگاه رشت، رامسر و بابلسر طي دوره آماري 1961 تا 2010 از سازمان هواشناسي كشور و نيز داده­هاي مدل گردش عمومي HadCM3 از پايگاه هاي مربوطه اخذ شد. دوره مورد مطالعه به سه دوره تقسيم بندي گرديد. نتايج حاكي از وجود روند مثبت معني­داري در حداقل و حداكثر دماي ماهانه و سالانه هر سه ايستگاه در دوره اول و سوم است. همچنين در دوره دوم، روند معني­داري در دماهاي حدي رامسر و حداكثر دماي رشت ديده نمي­شود. آزمون گرافيكي من­كندال بر روي دماهاي حدي سالانه سه دوره دارد كه نتايج نشان داد در سطح 95 درصد اطمينان وقوع تغييرات از نوع روند افزايشي و نيز تغييرات از نوع ناگهاني در هر سه ايستگاه رخ داده است. در دوره پيش بيني شده، بيش­ترين تغيير در حداقل دماي ماهانه و سالانه ديده مي­شود. افزايش حد دما حدوده 1/0 تا 7/1 درجه سانتيگراد بود. نوسانات كوتاه مدت و رخداد روند مثبت معني­دار هم در حداكثر و هم در حداقل دما گوياي افزايش دما در سال­هاي آتي خواهد بود كه حاكي از وقوع تغييرات اقليمي رخ داده مي­باشد. در نتيجه مي توان گفت كه دماي شبانه افزايش داشته و تفاوت دماي فصل سرد و گرم كاهش مي يابد.

Increasing CO2 emissions and consequently, air temperature causes climate anomalies which affects all the aspects of human life. The purpose of this study was to assess the temperature changes and also to predict the extreme temperatures in Gilan and Mazandaran Provinces. To do this, the SDSM statistical and dynamical model was used. As well, it was applied the Mann-Kendal graphical and statistical technique to analyze the temperature changes and its trend. In this regard, the daily temperature was obtained from Rasht, Ramsar and Babolsar synoptic stations during 1961 – 2010, and also the general circulation models data of HadCM3 and NCEP were collected from related databases. The results revealed a significant positive trend in monthly and annual minimum and maximum temperature in all three stations in the first (1961-2010) and third (1961-2040) periods. There is not a significant trend in extreme temperatures in Ramsar and maximum temperature in Rasht in the second period (2011-2040). The Mann-Kendal graphical test was used for the yearly extreme temperatures in all periods. The results showed that it was occurred both increasing trend and suddenly changes or shifts at the 95% confidence level in all stations. It is occurred the highest of changes in monthly and annual of the minimum temperature at forecasted period (2011-2040). It was predicted extreme temperature to increase about 0.1 to 1.7° C. The short time oscillations and significant positive trend occurred in both the maximum and minimum temperature shows the temperature increase and climate changes in the future. Thus it is obvious the decrease in temperature difference in warm and cold seasons.