تحليل عوامل مؤثر بر مشاركت اجتماعي و اقتصادي روستاييان در بهره برداري شبكه آبياري دشت ارايض در شهرستان شوش

قرار گرفتن ايران در زمره كشورهاي خشك جهان و دارا بودن منابع آب محدود از يك سو و استفاده بيش از 90 درصد آب مصرفي كشور در بخش كشاورزي از سوي ديگر، ضرورت مديريت و بهره­ برداري از آب كشاورزي را دو چندان ساخته است. در همين راستا پروژه بزرگ دشت ارايض به‌عنوان بخشي از طـرح­ توسـعه اراضي دشت‌هاي خوزستان و ايلام به مرحله اجرا درآمد. مناطق روستايي دهستان چنانه در شهرستان شوش كه در واحدهاي عمراني 2 و 3 دشت ارايض قرار گرفته­، جامعه آماري بوده است. هدف تحقيق، تحليل وضعيت مشاركت روستاييان در پروژه و عوامل اجتماعي مؤثر بر آن است. روش مورد بررسي در اين پژوهش به صورت كمي با تكنيك پيمايش و ابزار پرسشنامه و با حجم نمونه 134 نفر از بهره ­برداران ساكن در روستا است. يافته­ هاي پژوهش نشان داد ميزان مشاركت روستاييان در مرحله طراحي و تمايل به مشاركت در بهره­برداري از پروژه در سطح متوسط به بالايي قرار دارد ولي ميزان مشاركت در مرحله اجراي پروژه در سطح بالايي نيست. در مجموع در حدود سه چهارم از پاسخگويان وضعيت مشاركت خود را در سطح متوسط ارزيابي نموده­ اند. درآمد ساليانه بهره­برداران، اعتماد بين­شخصي، اعتماد نهادي، مشاركت ذهني، تعلق مكاني، حمايت اجتماعي و همبستگي اجتماعي با ميزان مشاركت روستاييان در مديريت و بهره­ برداري از پروژه رابطه مثبت و معناداري دارد. متغير سن بهره­ برداران با ميزان مشاركت آنها از رابطه معكوس و منفي برخوردار است. ميزان مشاركت بر حسب سطح تحصيلات بهره ­برداران نيز تفاوت معناداري دارد. سابقه كار كشاورزي و توانمندي اقتصادي بهره­برداران با ميزان مشاركت آنها رابطه معناداري ندارد. تقويت اعتماد از دست رفته روستاييان به مجريان پروژه كه به دليل ناكارآمدي پروژه­ هاي پيشين اتفاق افتاده است و همچنين توانمندسازي آنها مي­ تواند زمينه تقويت مشاركت روستاييان را در اين پروژه و پروژه­ هاي آتي فراهم سازد.