نقش خوشه‌هاي صنعتي كشاورزي در توسعه كسب وكار روستايي استان مازندران

هدف اين تحقيق بررسي عوامل مؤثر بر توسعه كسب‌وكار خوشه‌هاي صنعتي كشاورزي در مناطق روستايي استان مازندران است. داده‌هاي مورد نياز از طريق يك پرسشنامه محقق‌ساخته جمع‌آوري شد. جامعه آماري اين تحقيق شامل 675 نفر از كارشناسان و مديران واحدهاي كسب‌وكار فعال در خوشه­ها بوده است. بر مبناي جدول كرجسي و مورگان 250 نفر به شيوه نمونه‌گيري طبقه‌اي انتخاب شده است. روايي محتواي پرسشنامه توسط كميته تحقيق و گروهي از كارشناسان مورد بررسي قرار گرفت. پايايي ابزار پژوهش نيز با محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ (78/0-80/0) مورد تأييد قرار گرفت. از تحليل عاملي اكتشافي براي استخراج يك الگوي مفهومي مبتني بر رويكرد زيست­بوم كارآفريني استفاده شده است. نتايج تحليل عاملي كاركرد خوشه در توسعه كسب‌وكارها به استخراج هفت عامل (با تبيين واريانس كل 19/73 درصد) منجر شد: (1) ارايه اثربخش خدمات كسب‌وكار، (2) هماهنگ‌سازي كسب‌وكارها، (3) تسهيل كاركردهاي كسب‌وكار، (4) توانمندسازي نهادي محيط كسب‌وكار، (5) آموزش نيروي كار، (6) مديريت كيفيت و (7) تسهيل سرمايه‌گذاري مشترك. نتايج تحليل عاملي عوامل تأثيرگذار بر كاركرد خوشه‌ها در توسعه واحدهاي كسب‌وكار به استخراج شش عامل (با تبيين واريانس كل 56/68 درصد) منجر شد: (1) ظرفيت مديريتي كسب‌وكارها، (2) توسعه‌يافتگي اكوسيستم كسب‌وكار خوشه، (3) تسهيلات نهادي، (4) عملكرد كسب‌وكارهاي خوشه، (5) دسترسي به نهاده و خدمات كسب‌وكار و (6) جهت‌گيري راهبردي كسب‌وكارها. نتايج تحليل عاملي پيامدهاي تشكيل خوشه‌هاي كسب‌وكار به استخراج شش عامل (با تبيين واريانس كل 16/64 درصد) منجر شد: (1) پيشبرد توسعه اقتصادي كشاورزي، (2) پيشبرد توسعه اجتماعي، (3) افزايش ظرفيت‌هاي توليد در بخش كشاورزي، (4) ترويج و توسعه كارآفريني كشاورزي، (5) توسعه بازار محصولات كشاورزي، و(6) توسعه سرمايه انساني در بخش كشاورزي. طبق مولفه­هاي حاصل از تحليل عاملي، الگوي مفهومي از كاركرد خوشه­هاي صنعتي در توسعه فضاي كسب­وكار ارايه شده است.