پديد آورندگان :
كريمي، فرزاد دانشگاه ياسوج - دانشكده كشاورزي , احمدوند، مصطفي دانشگاه ياسوج - دانشكده كشاورزي , حيدري، علي دانشگاه ياسوج - دانشكده كشاورزي
كليدواژه :
سنجش توسعه يافتگي , تئوري مجموعه فازي , تصميم گيري چند شاخصه , تئوري مجموعه فازي , رويكرد اندام وار , تصميم گيري چند شاخصه
چكيده فارسي :
هدف پژوهش حاضر مقايسه تجربي روشهاي سطح بندي و سنجش درجه توسعه ي يافتگي سرزمين بود. اين پژوهش به لحاظ هدف كاربردي و از نظر تجزيه و تحليل عددي داده ها، تحقيقي كمّي است كه به شيوه پيمايش صورت پذيرفت. جامعه ي آماري پژوهش، روستاهاي 20 خانوار و بالاتر بخش مركزي شهرستان بويراحمد (89 روستا) بود كه با استفاده از جدول برآورد حجم نمونه لين، 566 سرپرست خانوار روستايي در اين روستاها مورد مطالعه قرار گرفتند. براي جمع آوري داده ها، افزون بر اَسناد، پرسشنامه محقق ساخته به كار رفت كه براي تعيين اعتبار بخشهاي مختلف آن از روش اعتبار محتوا و به منظور تعيين پايايي آن از همساني دروني به روش آلفاي كرونباخ استفاده شد. ضريب آلفاي كرونباخ (561/0- 955/0) از بهينهگي پرسشنامه حكايت داشت. داده پردازي پژوهش با استفاده از نرم افزارهاي MATLAB 7.10، Excel 2010، Export Choice و SPSS 20 انجام گرفت. همچنين با نگرشي جامع به توسعه ي روستايي، 51 شاخص انتخاب و براي عملياتيكردن آنها از تئوري مجموعه هاي فازي بهره گرفته شد. فزون بر اين، به منظور تعيين درجهي اهميت هريك از شاخصهاي منتخب در سنجش توسعه يافتگي، روش تحليل سلسله مراتبي به كار رفت. به منظور مقايسه روشهاي سطحبندي و سنجش درجه توسعه يافتگي، مهمترين مدلهاي تصميم گيريهاي چند شاخص هاي از جمله موريس، تاكسونومي، مجموع ساده وزين، تاپسيس، و وايكور كه بيشترين استفاده را در مطالعات پيشين داشته اند، انتخاب و مورد بررسي قرارگرفتند. نتايج مقايس هاي نشان داد روشهاي مورد بررسي، رتبه و درجهي توسعه يافتگي يكساني را ارائه نميدهند. در اين ميان روش وايكور گزينه اي مطلوبتر براي سنجش درجهي توسعه يافتگي شناخته شد. اين روش در نحوه ي استاندارد كردن از روش فازي بهره ميگيرد كه فزون بر استاندارد كردن، قابليت تعيين وضعيت شاخص مورد نظر از حد مطلوب نيز ميسر ميگردد. اين نوع استاندارد كردن، اين قابليت را به روش وايكور داده است كه در صورت ثابت ماندن ايده آلها، درجه ي توسعه يافتگي روستاها مستقل از يكديگر باشد.
چكيده لاتين :
This study aims at identifying optimal method for masuring degree and level of development with resprct to models commonly used (Taxonomy, TOPSIS, Moris, SAW, and VIKOR). It is an applied rsearch in terms of the purpose and also is a quantitative research that was carried out in a survey method. Statistical population of the study was the villages in the county with 20 or more households (89 villages). Accordingly, 566 rural households were determined and selected as a sample using Lin sample size table. To collect the data, a questionnaire was used. For determining the content validity of the questionnaire, a factor analysis and for internal consistency reliability, Cronbach's alpha was used. The Cronbach's alpha coefficient (0.561-0.955) indicated the optimality of the questionnaire. Matlab 7.10, Excel2010, SPSS20, and Arc-GIS Softwares were used for modeling the level of rural development in the county. Findings revealed that there was high significant relationship between the methods with regard to their ranking scores. Findings showed that the VIKOR was a suitable and powerful approach to determine level of rural development in the county. In VIKOR, the range of development degree was very high with compaire to other methods. In VIKOR similar to TOPSIS, negative and positive ideals were considered. VIKOR has a differenc with TOPSIS in considering criteria weight, In VIKOR at first, distance of each criterion from ideal was calculated, then the weights were added them. Therfore, in VIKOR against SAW and TOPSIS has a high sensivity to the weights. Furtermore, findings showed that Sarabtaveh, Deh Bare- Aftab Olia, and Tangary with regard to 51 criteria by 0.635, 0.608, and 0.579 scores, respectively were developing villages and Gavbarg, Cheshmeh Tabarghoo, Tal-Gahi with 0.182, 0.201, and 0.233 scores respectively were non-developed villages. Also, there wasn’t any village in level of completely undeveloped, developed and completely developed. Also, approximately half of villages (46.1 percent) with 21.46 percent of the population of the rural region were undeveloped villages. In addition, 69.35 percent of population in villages of the study was in developing stage.
