تبيين تكوين و تطور حركت سمكو بر بستر ناكامي جنبش مشروطه خواهي

Simko's rebellion over the failed constitutionalism: An explanation (elucidation) on its origins (genesis) and developments

ادبيات پژوهشي و تاريخي موجود درباره انقلاب مشروطه مشتمل بر حجم عظيمي از منابع تاريخي است كه در قالب گفتارهاي مختلف تاريخ نگاري، جامعه شناختي و... توليد گشته اند. هر كدام از آثار يادشده كليت و يا بخشي از كليت رخداد مشروطه را مورد توجه قرار داده اند. بخش مهمي از گام هاي عملي مشروطه خواهان در راستاي تكوين دولت سازي نوين ايران برداشته شد، اما اين پروسه در جريان دوره اول مشروطيت در خلال سال هاي 1285- 1299ه.ش با ناكامي روبه رو شد. اين ناكامي از يك سو به دليل عدم موفقيت مشروطه خواهان در ايجاد مجلس و قوه مجريه مستقل و از سوي ديگر ناتواني در كنترل منظومه قدرت، يعني هسته مركزي سلطنت و نيروهاي پيراموني ايلات و قبايل بود. عدم موفقيت مشروطه خواهان در ايجاد دولت مدرن بسترساز بازتوليد تحركات منطقه اي ايلات و قبايل در اين دوره شد. حركت سمكو در چنين فضايي ظاهر شد. هرچند حركت سمكو متاثر از فضاي فكري حاكم بر مشروطيت و ضد مشروطيت در اين دوره نبود، بلكه در سطح رهبري متكي بر آرمان هاي سياسي- قومي و در سطح عملكردي متكي بر ديناميسم قبيله اي بود، اما فضاي آنومي سياسي پس از مشروطه زمينه ساز شكل گيري قدرت مندي حركت وي در خلال سال هاي پس از مشروطه بود. در اين مقاله نگارندگان ارتباط رخداد مشروطه و پي آيند هاي آن با حركت سمكو را مورد وارسي قرار داده اند. نگارندگان در اين مقاله مبناي كار خود را براساس دو فرض معين كرده اند. فرض نخست اين است كه رخداد مشروطه از منظر پروژه دولت- ملت سازي ناتمام و ناقص بود. فرض ديگر اين است كه حركت سمكو بر بسترهاي اين انقلاب ناتمام توانست تطور يابد.

The available original and Academic literature over the Iranian constitutional revolution is a voluminous multidisciplinary one to which a great deal of historiographical, sociological, etc., texts may attest. Though the Iranian constitution has been considered by the literature, whether entirely or partly, the prime objective of the present article is tracing endeavors of the constitutionalists to set up the modern state and statecraft. Seeking for modern state along the primary constitution 1285-1299 H.S. (1906-1921 A.D) finished in vain. Here surprising was any other outcome, since the constitutionalists failed to organize an independent parliament and governmental body from one hand, and disengage the heart of dissident power, the royal court and armed tribal federations, on the other hand. The failed project of the constitutionalists, building the modern state, led to new tribal centrifugal movements. In such an atmosphere Semko’s rebellion took place. His rebellion, irrelevant to the dominant anti or pro constitution environment of the time, theoretically was inspired by ethnical-political aspirations and practically fueled by tribal motivations. The Authors would portray links between defects of an unsuccessful constitutional movement and Semko’s rebellion genesis. In order to reach the goal this paper perceived two key hypotheses; firstly the constitutional projects on nation-state making were undeniably aborted, secondly due upon the abortion Semko’s rebellion developed.