چكيده فارسي :
در الگوها و مدل‌هاي تجاري سنتي معمولا، براي كالاهاي قابل تجارت، شركاي بالقوه زيادي مي‌تواند وجود داشته باشد، اما در نهايت تنها يك شريك تجاري (كه ارائه دهنده بهترين قيمت است) بايد انتخاب شود، بنابراين اين الگوها روابط تجاري اندكي را بين كشورها (و به صورت يك طرفه) در نظر مي‌گيرند، در حاليكه اگر ساختار تجارت بين المللي به عنوان يك شبكه توصيف شود، روابط گسترده‌تري كه بين كشورها ست، مورد بررسي قرار مي‌گيرد. هدف اين مقاله آشنايي بيشتر با تكنيك تحليل شبكه و محاسبه شاخص‌هاي تحليل شبكه نظير گره درجه، گره شدت و گره تفاوت در بررسي روابط تجاري ايران با شركاي اصلي آن در آسيا است. همچنين در اين مقاله شاخص‌هاي روابط تجاري مرتبه بالاتر در تعاملات بين المللي نظير شاخص خوشه‌بندي و مركزيت، براي بررسي الگوي تجاري ايران و شركاي عمده آن در آسيا معرفي و محاسبه مي‌شود. نتايج اين مطالعه بر حسب مقادير شاخص‌هاي گره درجه، گره شدت و گره تفاوت نشان داد كشورهاي منتخب شرق آسيا، افزايش بيشتري در تعداد شركاي تجاري داشته اند يعني در طي زمان به تعداد شريك‌هاي آنها اضافه شده است. ايران و شركاي تجاري اش در آسيا، در حال افزايش ارتباطات تجاري با كشورهايي هستند كه تعداد شركاي تجاري بيشتري دارند. همچنين شاخص همجواري نشان داد كه ايران و كشورهاي آسيايي به دنبال ارتقا ارتباطات تجاري با كشورهايي هستند كه ساختار تجاري مشابهي با آنها دارد. بر اساس شاخص مركزيت مشخص شد كه در بين كشورهاي مورد مطالعه تنها كشور چين با شاخص 0/97 در هسته شبكه تجارت جهاني قرار گرفته است. كشورهاي امارات، تايوان، كره و تايلند به ترتيب با مقادير 0/94، 0/92، 0/94 و 0/91 در حاشبه مرتبه اول و كشور تركيه با مقدار 0/87 در حاشيه مرتبه دوم تجارت جهاني قرار داشته اند اما ايران با مقدار 0/72 بيرون از حاشيه شبكه تجارت جهاني جاي گرفته است.
چكيده لاتين :
The existing trade models suggest that for Wleaeara goods potential partners can be many, but eventually only one (the one offering the best price) should be selected, therefore relatively few (unidirectional) trade links will appear between countries. If the structure of international trade flows describes as a network, trade link would give rise between countries. This paper exploit recently-developed indicators based on network analysis such as node-degree, node-strength and node-disparity, and second-degree characteristics such as node-clustering and centrality indicators to investigate the pattern of international trade pattern followed by Iran and its Asian partner. The results of this study show that East Asian countries, have had a greater increase in the number of trade partners. Iran and its trading partners in Asia, is growing trade links with countries that have more trading partners. Nearest neighbor degree index show that selected countries are looking to improve relations with countries that have more similarities with his own country. Based on the centrality, it was found that only China with the centrality index of .97 is in the core of global trade network. Emirates, Taiwan, Korea and Thailand respectively with values of .94, .92, .94 and .91 are in the inner-periphery and Turkey with a value of 0.87 is in secondary-periphery. Iran with a value of 0.72 is in outside of the global trade network.
